Friday, June 28, 2019

28 June --- Newspaper Cuttings

1971 યુદ્ધ: મહાનાયક જનરલ માણેકશા

Raj Rathod, [28.06.19 10:00]
[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]
https://t.me/gujaratimaterial
Yuvirajsinh Jadeja:
⚔️🗡🛡🗡⚔️🗡🛡🗡⚔️⚔️
*👮‍♂👮‍♂1971 યુદ્ધ: મહાનાયક જનરલ માણેકશા👮‍♂👮‍♂*
⚔️🗡🛡⚔️🗡🛡⚔️🗡🛡⚔️
*©®✍️યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ યુયુત્સુ ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩*
*🔵🔲🔵🔵પર્વ પાકિસ્તાનનું આત્મસમર્પણ લેવાનું ગૌરવ કમાન્ડરોને સોંપી મહાનતા દર્શાવી*
*પાકિસ્તાનને ઘૂંટણીએ પાડી દેનારા યુદ્ધમાં ભારતની જીતના મહાનાયક જનરલ માણેકશા હતા.🔻🔻 1971માં ભારત અને પાકિસ્તાનની વચ્ચે 13 દિવસ માટે યુદ્ધ થયું અને ત્યારબાદ થયેલા શિમલા કરાર પછી બાંગ્લાદેશ અને પાકિસ્તાન અલગ થઈ ગયા.🔻🔺🔻 ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના આ યુદ્ધના મુખ્ય રણનીતિકાર હતા સૈમ હોરમુસજી ફ્રેમજી જમશેદજી માણેકશા. ભારતના ઈતિહાસનો ભાગ બનવામાં તેમને માત્ર 13 દિવસ જ લાગ્યાં*
*🔻▫️🔻1971માં પાકિસ્તાન વિરૂદ્ધનું યુદ્ધ લડી ચૂકેલા પરમ વિશિષ્ટ સેવા મેડલ વિજેતા મેજર જનરલ (રિટાયર્ડ) યૂસ્ટેસ ડિસોઝાના કહેવા પ્રમાણે, જો બાંગ્લાદેશ માટે યુદ્ધ ન થયું હોત તો તેઓ ફિલ્ડ માર્શલ ન બન્યાં હોત. 🔻🔲તઓ ફિલ્ડ માર્શલ બનવા માટે હક્કદાર હતા કારણકે, તેમણે એરફોર્સ અને નેવીને ખૂબી પૂર્વક પોતાની સાથે રાખ્યાં હતા. ડિસોઝા 1971ના યુદ્ધ દરમિયાન બારામુલ્લા ડિવિઝનના ઈન્ચાર્જ હતા. ▪️🔻🔻જયાં તેમને 200 વર્ગ કિલોમીટરની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. તેમણે પાકિસ્તાનનો લગભગ 73 વર્ગ કિલોમિટર વિસ્તાર જીતી લીધો.*
*🔷⚪️🔷શ તમે દેશનું સંચાલન સંભાળશો ?🖼🎊🎊*
*🚪🚪🛏1971ના યુદ્ધ દરમિયાન ભારતની સેનાના તત્કાલિન જનરલ માણેકશાને તત્કાલિન વડાપ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધીએ પુછ્યું હતુંકે,🔑🗝 "શું તમે દેશનું નેતૃત્વ કરવાના છો ?" ત્યારે માણેકશાએ કહ્યું હતુંકે, "શું તમે માનસિક રીતે અસ્થિર હોવાના કારણે મારું રાજીનામું માંગી રહ્યાં છો ?" આ રહ્યું મારું રાજીનામું.*
*🎊🖼🖼🎊પર્વ પાકિસ્તાન પર હુમલાને અટકાવ્યો*
*🎊🎉🖼1965માં પાકિસ્તાન સામેના યુદ્ધમાં જનરલ માણેકશા પૂર્વ કમાનના પ્રમુખ હતા. આ લડાઈ દરમિયાન જ્યારે પાકિસ્તાનની સેનાએ ભારતને પશ્ચિમના રસ્તે હુમલો કરવા માટે મજબુર કર્યું ત્યારે માણેકશા પૂર્વ છેડના પ્રમુખ હતા. તેઓ પૂર્વ પાકિસ્તાનની ઉપર હુમલાના વિરોધી હતા. 🎊🎉તમનું માનવું હતુંકે, આ રીતે પૂર્વ પાકિસ્તાનનું જ નુકશાન થશે. તેમની આ સલાહ 1971માં કામ આવી. જ્યારે ભારતીય સેનાએ પૂર્વ પાકિસ્તાનમાં યુદ્ધ છેડ્યું હતું.*
*👇👇રણનીતિ અને સમજણ સાથેની વ્યૂહરચના👇👇*
*♦️⭕️♦️✅1971ના યુદ્ધ દરમિયાન માણેકશા ભારતની સેના ઉપરાંત ચીફ ઓફ ડિફેન્સ કમિટિ પણ હતા. ✅1971ની ઐતિહાસિક જીતની પાછળ દૂરંદેશીતા, જબરદસ્ત યોજના અને વ્યૂહાત્મક કૌશલ્યમાં પ્રદાન હતું.*
*👇👇👇👇💠આત્મસમર્પણ લેવાનો ઈન્કાર કરી દીધો હતો*
⭕️♦️✅1971માં પાકિસ્તાનની સેના પર મળેલી ભવ્ય જીત પછી તત્કાલિન પ્રધાનમંત્રી ઈન્દિરા ગાંધીએ જનરલ માણેકશાને ઢાકા જઈને પાકિસ્તાનની સેનાનું આત્મસમર્પણ લેવા આગ્રહ કર્યો. પરંતુ, માણેકશાએ આમ કરવાનો ઈન્કાર કરી દીધો. તેમનું કહેવું હતુંકે, આ સન્માન તેમના કમાન્ડરોને મળવું જોઈએ. માણેકશાનું માનવું હતુંકે, જો સમગ્ર પાકિસ્તાનની સમગ્ર સેના આત્મસમર્પણ કરવા માટે જાય તો તેઓ આત્મસમર્પણ લેવા માટે જઈ શકે છે.
*👏👇👏👇દશ્મનની મર્સિડીઝમાં ન બેઠા👇👏👇👏👇*
*⭕️✅♦️1971ની જીત પછી જનરલ માણેકશા તેમના સૈનિકોની હિંમત વધારવા માટે તત્કાલિન કલકતા (વર્તમાન સમયનું કોલકત્તા) પહોંચ્યા હતા. ડમડમમાં તેમના સ્વાગત માટે એક કાર્યક્રમ રાખવામાં આવ્યો હતો. જ્યાં તેમને દુશ્મન પાસેથી કબ્જે લેવામાં આવેલી મર્સિડીઝમાં બેસવા માટે આગ્રહ કરવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ, જનરલ માણેકશાએ એમ કરવાનો ઈન્કાર કરી દીધો હતો.*
*⭕️♻️⭕️👇સરક્ષણ સચિવ સાથે ઝગડી પડ્યા હતા સેમ બહાદુર*
સંરક્ષણ પ્રધાન અને વડાપ્રધાનને માટેની માણેકશાની ફાઈલ ઉપર એક સમયે સંરક્ષણ સચિવે ટિપ્પણી લખી હતી. જ્યારે માણેકશાને આ અંગેની જાણ થઈ હતી ત્યારે તેઓ સીધા ઈન્દિરા ગાંધીના કાર્યાલય પર પહોંચ્યા હતા અને કહ્યું હતુંકે, "મને લાગે છેકે, સંરક્ષણ સચિવ તમને સૈન્ય બાબતોમાં મારા કરતા વધુ સારી સલાહ આપી શકે છે. તો પછી મારી જરૂર શું છે? " ત્યારબાદ સંરક્ષણ સચિવની બદલી થઈ ગઈ હતી.
*♦️👇♦️👇માણેકશાને કામચોરી પસંદ ન હતી*
🙏👏👁‍🗨👏🙏માણેકશા ગમે તેવા વિપરીત સંજોગોમાં પણ તેમના જવાનોની હિંમત વધારવા માટે પ્રયાસ કરતા હતા. પરંતુ, તેમને ગેરલાયકતા અને કામચોરી જરા પણ પસંદ ન હતા. અનેક પૂર્વ જનરલ માને છેકે, ભારતની સેનામાં શિસ્ત, વ્યવસાયી વલણ, કર્તવ્ય ભાવના લાવવામાં માણેકશાએ અગત્યની ભૂમિકા ભજવી હતી.
*👇🙏👇👁‍🗨કાશ્મીરના ભારતમાં વિલયના સાક્ષી હતા માણેકશા👇👇🏏
1947માં કાશ્મીરના ભારતમાં વિલય સમયે કાશ્મીરના કથળી રહેલા સંજોગોને પગલે ભારત સરકાર દ્વારા પ્રતિનિધિના રૂપે મિનિસ્ટ્રિ ઓફ સ્ટેટના સચિવ વીપી મેનને માણેકશા સાથે મોકલવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. અનેક રજવાડાંઓના ભારતમાં વિલનિકરણ સમયે વીપી મેનન અને સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ સાથે માણેકશા પણ હાજર રહ્યાં હતા
Raj Rathod, [28.06.19 10:00]
[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]
.
*👇👇👇ધીરજ સૌથી મોટું શસ્ત્ર*
બાંગ્લાદેશની આઝાદીની લડાઈ દરમિયાન માણેકશાએ તત્કાલિન વડાપ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધીને સલાહ આપી હતીકે, માર્શલ લો લાગૂ થયા બાદ તેઓ પૂર્વ પાકિસ્તાનની બાબતમાં દખલ ન કરે અને રાહ જુએ. ભારતની સેના, નૌકાદળ અને વાયુદળનું સમન્વય કરીને તેમણે માત્ર 13 દિવસમાં જ જંગ જીતી લીધી.
*🔰🇮🇳🔰🇮🇳〰️ભારતની સેનામાં જનરલ કરિયપ્પા પછી બીજા ફિલ્ડ માર્શલ*
જનરલ કરિયપ્પાને ભારતની સેનામાં ફિલ્ડ માર્શલનું બિરૂદ્દ આપવામાં આવ્યું હતું. ત્યારબાદ આ સન્માન ભારતની સેનામાં જનરલ માણેકશાને મળ્યું હતું. ઉપરાંત વાયુસેનામાં એરચીફ માર્શલ અરજણ સિંઘને પણ આ સન્માન પ્રાપ્ત થયું છે.
🔰🔰🔰🔰🔰ટીકા
1971ના યુદ્ધમાં લડાઈમાં તૂર્ત જ સામેલ ન થવાની રણનીતિના કારણે, તેમની ભારે ટીકા પણ થઈ હતી. તેમની ટીકા થઈ હતીકે, પાકિસ્તાનના લાખો લોકો ભારતમાં ઘૂસી ગયા પરંતુ, તેમણે કોઈ પગલા લીધા ન હતા. જોકે, આજે પણ માણેકશા'જનરલ ઓફ સોલ્જર'તરીકે જ ભારતની સેનામાં વિખ્યાત છે.
*♻️✅👇👇માણેકશાનો જન્મ👇✅*
*🙏👇👇માણેકશાનો જન્મ બ્રિટિશ રાજ દરમિયાન વર્ષ 1914માં અમૃતસર ખાતે થયો હતો. તઓ 1933માં સેનામાં સામેલ થયા હતા. તેમની રેજીમેન્ટ 8 ગોરખા રાઈફલ્સ હતી. ગોરખા રેજીમેન્ટમાં ભરતી થવાના કારણે તેમને પ્રેમથી સૈમ બહાદુરના નામથી પણ ઓળખવામાં આવતા હતા. બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન અંગ્રેજો વતી લડતી વખતે માણેકશા ગંભીર રીતે ઘાયલ થયા હતા. જોકે, તેમણે ઈતિહાસ લખવાનો હતો અને એટલે જ મોત પણ પાછું ફરી ગયું. બર્મા મોરચે તેમણે દાખવેલા અભૂતપૂર્વ શૌર્ય બદલ તેમને તત્કાલિન મેજરલ જનરલ કાઉલિને ખુદનો મિલ્ટ્રી ક્રોસ જનરલ માણેકશાને પહેરાવી દીધો હતા. આ દ્રશ્ય લશ્કરી હોસ્પિટલનું હતું. કારણકે, મેજર જનરલનું માનવું હતું કે, મૃત વ્યક્તિને મિલ્ટ્રી ક્રોસ ન મળી શકે.*
*🇮🇳🇮🇳🎯🇮🇳1947માં પાકિસ્તાનની ઘૂસણખોરી સમયે તેઓ કર્નલ હતા. 1965માં તેઓ ભારત અને પાકિસ્તાનના યુદ્ધ સમયે પૂર્વ કમાનના વડા હતા. ભારતને ઐતિહાસિક વિજય અપાવનારા ભારતીય સેનાના સર્વોચ્ચ પદ ફિલ્ડ માર્શલથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. માણેકશાને પદ્મવિભૂષણ પણ આપવામાં આવ્યો હતો. વર્ષ 2008ના જૂન માસમાં 94 વર્ષની ઉંમરે તેમનું અવસાન થયું હતું.*
*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ (યુયુત્સુ) ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩*
https://t.me/gujaratimaterial
Raj Rathod, [28.06.19 10:00]
[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]
https://t.me/gujaratimaterial
Yuvirajsinh Jadeja:
🇮🇳🗣🇮🇳🗣🗣🇮🇳
*🇮🇳🇮🇳માણેકશા🇮🇳*
🗣❓🗣💢🗣💢🗣
*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ(યુયુત્સુ ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩*
                                      *🇮🇳🇮🇳🇮🇳👏👏ભારતીય સૈન્યના ભૂમિદળના ભૂતપૂર્વ વડા જનરલ સામ હોરમસજી ફામની જમશેદજી માણેકશાનો જન્મ તા.👏🏎 ૩/૪/૧૯૧૪ના રોજ અમૃતસરમાં થયો હતો. પિતાનું નામ હોરમસજી હતું. તેમણે અમૃતસરની કોલેજમાં શિક્ષણ લીધું હતું. પિતાની જેમ તેમને ડોક્ટર થવું હતું પરંતુ દહેરાદૂનમાં ઉપડેલી ઇન્ડિયન મિલિટરી એકેડમીમાં નામ નોધાવ્યું. તેમાં પસંદગી થઇ અને તેમના જીવનની દિશા બદલાઈ ગઈ.*
*🎯🇮🇳🎯🇮🇳🇮🇳ઈ.સ. ૧૯૩૪મ કમિશન્ડઓફિસર બન્યા બાદ કેપ્ટન બન્યા. 🎯💠💠🎯ઈ.સ. ૧૯૪૨માં જાપાને મ્યાનમાર (બ્રહ્મદેશ) પર આક્રમણ કર્યું ત્યારે તેમણે અસાધારણશૌર્યનો પરિચય કરાવી ઘાયલ થવાનું પસંદ કર્યું. આ સમયે અંગ્રેજી સેનાપતિએ તેમના બચવાની આશા છોડી દીધી હતી. તેમનું મરણોત્તર બહુમાન કરવાને બદલે હયાતીમાં જ બહુમાન કરવાની ભાવનાથી પ્રેરાઈને ૧૭મી ડિવિઝનના કમાન્ડર મેજર જનરલ હોવાને યુદ્ધભૂમિ પર પોતાનો મિલિટરીક્રોસ માણેકશાના પોશાક પર લગાડી દીધો અને લશ્કરી ઐતિહાસિકની એક અન્ય ઘટનાને આકાર લીધો.*
*💠💠🇮🇳💠૨૨ ફેબુઆરી ૧૯૪૨ના રોજ યુદ્ધભૂમિ પર  મિલિટરી ક્રોસ મેળવવાનું વિરલ તેમણે પ્રાપ્ત થયું હતું.માણેકશા વતનમાં પાછા આવ્યા ત્યારે અહી ઐતિહાસિક પરિવર્તન થઇ રહ્યું હતું. દેશમાં ભાગલાના અને અંગ્રેજોની વિદાયના ભણકારા વાગી રહ્યા હતા.*
*👏🇮🇳👏ભારત સ્વતંત્ર થતાં જ પાકિસ્તાને કાશ્મીર પર આક્રમણ કર્યું. તેનો જવાન આપવા માટે ફરી એક વખત માણેકશાને તક મળી.*
                     *🇮🇳🇮🇳👏તમને ઈ.સ. ૧૯૬૨માં ચીની આક્રમણ વેળા નેફા મોરચે નોંધપાત્ર કામગીરી બાદ વિવાદ ઉભો થયો. સંરક્ષણપ્રધાન કૃષ્ણમેનન દ્વારા ત્રણ સભ્યોનું તપાસપંચ તેમની સામે નીમવામાં આવ્યું. અલબત્ત પંચે તેમણે નિર્દોષ ઠેરવ્યા અને ઘટના બાદ તેમનો અસાધારણ હિંમત, યુદ્ધનિપુણતા  અને વ્યવ્સ્થાશાક્તિની કદર રૂપે તેમણે લેફ્ટનન્ટ જનરલનો હોદ્દો એનાયત થયો.🇮🇳💠🇮🇳💠 તયારપછી તેઓ ઈ.સ. ૧૯૬૪માં જનરલ ઓફિસર કમાન્ડીંગ તરીકે લશ્કરના પશ્ચિમવિભાગના અને ઈ.સ. ૧૯૬૫માં લશ્કરમાં પૂર્વ વિભાગના વડા બન્યા.ઈ.સ. ૧૯૬૯ સુધીમાં તેઓ સેનાધિપતિ બન્યાં.આ સૌમાં તેમની💠🇮🇳🇮🇳 ઈ.સ. ૧૯૭૧ની શિરમોર કારકિર્દી ભારે યશસ્વી નીવડી બાંગ્લાદેશના સર્જન પૂર્વ ડીસેમ્બર ૧૯૭૧માં પૂર્વ પાકિસ્તાનમાં પાકિસ્તાનની લશ્કર સાથે ૧૨ દિવસનું યુદ્ધ ખેલીને તેમણે ભારતને વિજયી બનાવ્યું. ગુજરાતી ઉપરાંત પંજાબી,પુશ્તો,ગોર્ખાલી, હિન્દી અને અંગ્રેજી ભાષાઓ ઉપર એમને અચ્છો કાબૂ હતો.*
*🏆🏆🏆🏆🏆 તમને ઈ.સ. ૧૯૬૭માં' પદ્મભૂષણ ' નો ખિતાબ , ઈ.સ. ૧૯૭૨માં ' પદ્મભૂષણ'નો અને ઈ.સ. ૧૯૭૦માં અમેરિકન એવોર્ડ એ ઈ.સ. ૧૯૭૯માં ' શક્તીપદ ઓવ નેપાળ' એવોર્ડ મળ્યો હતો.  તેમનું અવસાન તા. ૨૭/૬/૨૦૦૮નારોજ થયું હતું.*
*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ (યુયુત્સુ) ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩*
https://t.me/gujaratimaterial
Yuvirajsinh Jadeja:
જનરલ સામ માણેકશા
🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻
ફિલ્ડ માર્શલ સામ માણેકશા
👮👮👮👮👮👮👮
સામ હોરમૂસજી ફરામજી જમશેદજી માણેકશા ( ત્રીજી એપ્રિલ , ૧૯૧૪ -
સત્તાવીસ જૂન, ૨૦૦૮ ) ભારતીય સેનાના અધ્યક્ષ હતા જેમના નેતૃત્વમાં ભારત દેશના લશ્કરે ઈસવીસન ૧૯૭૧માં થયેલા ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધમાં વિજય પ્રાપ્ત કર્યો હતો, જેના પરિણામ સ્વરૂપે બાંગલાદેશનો જન્મ થયો હતો.
જીવનવૃતાંત
સામ માણેકશાનો જન્મ ૩ એપ્રિલ, ૧૯૧૪ના દિવસે અમૃતસર શહેરમાં એક પારસી પરિવારમાં થયો હતો. એમનો પરિવાર ગુજરાત રાજ્યના દક્ષિણ ભાગમાં આવેલા વલસાડ શહેરમાંથી
પંજાબ રાજ્યમાં આવી ગયું હતું.
માણેકશાએ પ્રારંભિક શિક્ષણ અમૃતસર ખાતે મેળવ્યું હતું, ત્યારબાદ તેઓ નૈનીતાલ શહેર ખાતે શેરવુડ કૉલેજ માં દાખલ થયા હતા. તેઓ દેહરાદૂન ખાતે ઇંડિયન મિલિટ્રી એકેડમીના પહેલા બેચ માટે પસંદગી પામેલા કુલ ૪૦ છાત્રો પૈકીના એક હતા. ત્યાંથી તેઓ કમીશન પ્રાપ્તિ થયા બાદ ભારતીય સેનામાં ભરતી થયા હતા.
ઈસવીસન ૧૯૩૭માં એક સાર્વજનિક સમારોહમાં ભાગ લેવા માટે લાહોર ગયેલા સામની મુલાકાત સિલ્લો બોડે સાથે થઈ હતી. બે સાલ જેટલા સમય ચાલેલી આ દોસ્તી ૨૨ એપ્રિલ ૧૯૩૯ ના વિવાહ માં પરિણામી. ૧૯૬૯ ના તેમણે સેનાધ્યક્ષ બનાવવામાં આવ્યાં. ૧૯૭૩ માં તેમણે
ફીલ્ડ માર્શલ નું સન્માન પ્રદાન કરાયું.
૧૯૭૩ માં સેના પ્રમુખ ના પદ થી સેવાનિવૃત્ત થયા બાદ તેઓ વેલિંગટન માં વસી ગયા હતાં. વૃદ્ધાવસ્થા માં તેમને ફેફસા સંબંધી બિમારી થઈ ગઈ હતી અને તેઓ કોમા માં ચાલ્યાં ગયા હતા. તેમની મૃત્યુ વેલિંગટન ના સૈન્ય રુગ્ણાલય ના આઈસીયૂ માં રાત્રે ૧૨.૩૦ વાગ્યે થઈ.
🔻🔻
👮👮માણેકશા ખુલીને પોતાની વાત કરવા વાળા હતાં. તેમણે એક બાર તત્કાલીન પ્રધાનમંત્રી ઇંદિરા ગાંધી ને 'મૈડમ' કહવા નો ઇનકાર કરી દીધો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે આ સંબોધન 'એક ખાસ વર્ગ' માટે થાય છે. માણેકશા એ કહ્યું કે તેઓ તેમને પ્રધાનમંત્રી જ કહેશે.
Raj Rathod, [28.06.19 10:00]
[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]
♐️ભારતીય સૈન્યના ભૂમિદળના ભૂતપૂર્વ વડા જનરલ સામ હોરમસજી ફામની જમશેદજી માણેકશાનો જન્મ તા. ૩/૪/૧૯૧૪ના રોજ અમૃતસરમાં થયો હતો. પિતાનું નામ હોરમસજી હતું. તેમણે અમૃતસરની કોલેજમાં શિક્ષણ લીધું હતું. પિતાની જેમ તેમને ડોક્ટર થવું હતું પરંતુ દહેરાદૂનમાં ઉપડેલી ઇન્ડિયન મિલિટરી એકેડમીમાં નામ નોધાવ્યું. તેમાં પસંદગી થઇ અને તેમના જીવનની દિશા બદલાઈ ગઈ. ઈ.સ. ૧૯૩૪મ કમિશન્ડઓફિસર બન્યા બાદ કેપ્ટન બન્યા. ઈ.સ. ૧૯૪૨માં જાપાને મ્યાનમાર (બ્રહ્મદેશ) પર આક્રમણ કર્યું ત્યારે તેમણે અસાધારણશૌર્યનો પરિચય કરાવી ઘાયલ થવાનું પસંદ કર્યું. આ સમયે અંગ્રેજી સેનાપતિએ તેમના બચવાની આશા છોડી દીધી હતી. તેમનું મરણોત્તર બહુમાન કરવાને બદલે હયાતીમાં જ બહુમાન કરવાની ભાવનાથી પ્રેરાઈને ૧૭મી ડિવિઝનના કમાન્ડર મેજર જનરલ હોવાને યુદ્ધભૂમિ પર પોતાનો મિલિટરીક્રોસ માણેકશાના પોશાક પર લગાડી દીધો અને લશ્કરી ઐતિહાસિકની એક અન્ય ઘટનાને આકાર લીધો. ૨૨ ફેબુઆરી ૧૯૪૨ના રોજ યુદ્ધભૂમિ પર મિલિટરી ક્રોસ મેળવવાનું વિરલ તેમણે પ્રાપ્ત થયું હતું.
માણેકશા વતનમાં પાછા આવ્યા ત્યારે અહી ઐતિહાસિક પરિવર્તન થઇ રહ્યું હતું. દેશમાં ભાગલાના અને અંગ્રેજોની વિદાયના ભણકારા વાગી રહ્યા હતા. ભારત સ્વતંત્ર થતાં જ પાકિસ્તાને કાશ્મીર પર આક્રમણ કર્યું. તેનો જવાન આપવા માટે ફરી એક વખત માણેકશાને તક મળી.
તેમને ઈ.સ. ૧૯૬૨માં ચીની આક્રમણ વેળા નેફા મોરચે નોંધપાત્ર કામગીરી બાદ વિવાદ ઉભો થયો.
સંરક્ષણપ્રધાન કૃષ્ણમેનન દ્વારા ત્રણ સભ્યોનું તપાસપંચ તેમની સામે નીમવામાં આવ્યું. અલબત્ત પંચે તેમણે નિર્દોષ ઠેરવ્યા અને ઘટના બાદ તેમનો અસાધારણ હિંમત, યુદ્ધનિપુણતા અને વ્યવ્સ્થાશાક્તિની કદર રૂપે તેમણે લેફ્ટનન્ટ જનરલનો હોદ્દો એનાયત થયો. ત્યારપછી તેઓ ઈ.સ. ૧૯૬૪માં જનરલ ઓફિસર કમાન્ડીંગ તરીકે લશ્કરના પશ્ચિમવિભાગના અને ઈ.સ. ૧૯૬૫માં લશ્કરમાં પૂર્વ વિભાગના વડા બન્યા.ઈ.સ. ૧૯૬૯ સુધીમાં તેઓ સેનાધિપતિ બન્યાં.
આ સૌમાં તેમની
ઈ.સ. ૧૯૭૧ની શિરમોર કારકિર્દી ભારે યશસ્વી નીવડી બાંલાદેશના સર્જન પૂર્વ ડીસેમ્બર ૧૯૭૧માં પૂર્વ પાકિસ્તાનમાં પાકિસ્તાનની લશ્કર સાથે ૧૨ દિ���સનું યુદ્ધ ખેલીને તેમણે ભારતને વિજયી બનાવ્યું.
ગુજરાતી ઉપરાંત પંજાબી,પુશ્તો,ગોર્ખાલી, હિન્દી અને અંગ્રેજી ભાષાઓ ઉપર એમને અચ્છો કાબૂ હતો.
તેમને
🏆ઈ.સ. ૧૯૬૭માં' પદ્મભૂષણ ' નો ખિતાબ , 🏆ઈ.સ. ૧૯૭૨માં ' પદ્મભૂષણ'નો
અને
🏆ઈ.સ. ૧૯૭૦માં અમેરિકન એવોર્ડ એ 🏆ઈ.સ. ૧૯૭૯માં ' શક્તીપદ ઓવ નેપાળ' એવોર્ડ મળ્યો હતો.
તેમનું અવસાન તા. ૨૭/૬/૨૦૦૮નારોજ થયું હતું.
https://t.me/gujaratimaterial

મહારાજા રણજીતસિંહ

Raj Rathod, [28.06.19 10:00]
[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]
Yuvirajsinh Jadeja:
https://t.me/gujaratimaterial
*મિત્રો સમય કાઢીને એક વાર આ લેખ સંપૂર્ણ વાંચજો...*
*એક વાત બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે, ગુલાબસિંહે (કાશ્મીર વિજય વખતે શીખ સેનાની કમાન મિશ્ર દિવાનચંદના હાથમાં હતી. કાશ્મીર વિજય બાદ રણજીતસિંહે ત્યાંના રાજા તરીકે ગુલાબસિંહ ડોગરા નામના અત્યંત 👏💐👏બાહોશ ડોગરા રાજપુતને નીમ્યાં.👑*)ચીનની સેનાને ધુળ ચાંટતી કરી હતી !👑👑👑👑👑👑👑👑👑 હાં,આ એક માત્ર એવો રાજવી હતો જેણે ચીન અને તિબેટની સંયુક્ત સેનાને ભૂંડી રીતે હાર આપી હતી.💪👌👍*
*🙌🏻🙌🏻👏👍👌૧૮૩૬માં તેમના રણકુશળ સેનાપતિ જોરાવરસિંહે લેહ-લદ્દાખ પર કબજો જમાવ્યો હતો. આખું લેહ-લદ્દાખ ગુલાબસિંહની એડી નીચે આવ્યું હતું !👌👍👏*
*👆👉હાં,આ સત્ય છે જેનાથી આજની પેઢી અજાણ છે. આજે કહીએ તો હાસ્યાસ્પદ લાગે કે ચીન તે કદી હારતું હશે !! પણ હાં એ ચીન હાર્યું હતું ! અરે,હાર્યું માનસરોવરની ગીચ પહાડીઓમાં ખેલાયેલા યુધ્ધમાં ચીનનો એક સૈનિક જીવતો નહોતો બચ્યો ! [ ફરીવાર વાંચજો – એક પણ જીવતો નહોતો બચ્યો,એક પણ નહિ. આ અતિશ્યોક્તિ નથી, સનાતન સત્ય છે ! ] ગુલાબસિંહનો હુકમ છુટેલો – " એક પણ ચીની સૈનિક જીવતો ના રહેવો જોઇએ. જાવ ! કચરી નાખો ! પુરેપુરા રોળી નાખજો, રોળી !!" અને એમ જ થયેલું. હરામ બરાબર એક પણ ચીનો જીવતો નહોતો રહ્યો ! ખરેખર એ યુધ્ધની આજે અભ્યાસક્રમમાં નોંધ જ નથી લેવાઇ બાકી એકએક ભારતીય બચ્ચાની છાતી ગજગજ ફુલતી હોત !*
*👆👈👉 આનું પરિણામ શું છે ખબર ? હમણાં ડોકાલામ વિવાદ મુદ્દે ચીને ધમકી આપેલી કે,"૧૯૬૨નું યુધ્ધ ભારતે ભુલવું ન જોઇએ." અને ભારતીયો પાસે એનો કોઇ જવાબ નહોતો ! જવાબ તો હતો, જડબાતોડ હતો પણ કોઇના ધ્યાનમાં નહોતો. બાકી ભારતીયો છાતી ઠોકીને કહી શકત કે *👉😾🦁🦁"૧૮૩૬નું યુધ્ધ ચીને ભુલવું ન જોઇએ. જેમાં સમ ખાવા પુરતો તમારો એકપણ સૈનિક જીવતો નહોતો રહ્યો. બધાંને રીતસરના કચરી નાખ્યાં હતાં….કચરી !!" પણ કમનસીબ કે પોતાના ગર્વીલા પરાક્રમોથી આજની પેઢી સાવ એટલે સાવ અજાણ છે. બાકી માનસરોવર નજીક ખેલાયેલ એ યુધ્ધ અત્યંત ભયાનક હતું. જેમ ભુખ્યા વાઘો આથડે એમ સેનાઓ લડી હતી.*
*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ (યુયુત્સુ) ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩*
👑🎓👑🎓👑🎓👑🎓👑🎓
*👑મહારાજા રણજીતસિંહ👑*
👑🎓👑🎓👑🎓👑🎓👑🎓
https://t.me/gujaratimaterial
(નવેમ્બર ૧૩, ૧૭૮૦ - જૂન ૨૭, ૧૮૩૯)
*૧૭૯૯થી ૧૮૩૯ દરમ્યાન પંજાબમાં લાહોરના રાજા અને શીખ સામ્રાજ્યના સંસ્થાપક હતા.*
*પંજાબના મહારાજા,લાહોરના મહારાજા,શેર-એ પંજાબ,સરકાર-એ વલાહ (રાજ્યના વડા),સરકાર ખાલસાજી,પૂર્વના નેપોલિયન,પાંચ નદીઓના પ્રભુ,સિંહસાહેબ*
*રાજ્યકાળ👉* ૧૨ એપ્રિલ ૧૮૦૧ - ૨૭ જૂન ૧૮૩૯
*તખ્તનશીની👉* ૧૨ એપ્રિલ ૧૮૦૧, લાહોર કિલ્લો
ઉત્તરાધિકારી 👉મહારાજા ખડકસિંહ
*પિતા* સરદાર મહાનસિંહ
*માતા* રાજ કૌર
*જન્મ* બુદ્ધસિંહ
૧૩ નવેમ્બર ૧૭૮૦
ગુજ્રાનવાલા, સુકર્ચકીયા મિસ્લ
(હાલમાં પંજાબ (પાકિસ્તાન))
*💐અવસાન💐* 27 જૂન 1839 (58ની વયે)
લાહોર, પંજાબ, શીખ સામ્રાજ્ય
(હાલમાં પંજાબ (પાકિસ્તાન))
*"જો મહારાજા રણજીતસિંહનો જન્મ એકાદ સદી પૂર્વે થયો હોત તો આખું હિંદુસ્તાન તેના સામ્રાજ્યની એડી નીચે હોત."*
*🎯🎯👆👆👆ઉપરનું વાક્ય છે પ્રસિધ્ધ અંગ્રેજ ઇતિહાસકાર જે.ટી.વ્હીલરનુ અને રણજીતસિંહ વિશે તે એકદમ સાચું પડે છે ! કારણ રણજીતસિંહ એક એવી રણકુશળ વ્યક્તિ હતી જે ગમે તેવા ખુંખાર દુશ્મન સૈન્યને ધુળ ચટાવી શકે !*
*મહારાજા રણજીતસિંહ ઉર્ફે 🦁🦁"શેર-એ-પંજાબ" ! જેના નામ માત્રથી અફઘાનો થરથરવા લાગતાં અને અંગ્રેજો તો જેનાથી દુર રહેવામાં જ ભલાઇ માનતા ! આખા પંજાબને એકજુથ કરી ચારેબાજુ દુશ્મનોની ખુની નજર હોવા છતાં એકચક્રી રાજ્ય કરનાર આ મહાવીર એમ જ થોડો "પંજાબનો ડાલામથ્થો" કહેવાતો !*
*🦁રણજીતસિંહનો જન્મ પશ્વિમ પંજાબમાં ગુંજરાવાલા નજીક સુકરચકિયા જાગીરના ગિરાસદાર મહાનસિંહને ત્યાં 👉🎯૧૩ નવેમ્બર, ૧૭૮૦ના રોજ થયો હતો. માતાનું નામ – રાજકૌર. રણજીતસિંહના જન્મ વખતે પંજાબ નાના-મોટાં રજવાડારૂપી જાગીરોમાં વહેંચાયેલું હતું. પિતા મહાનસિંહ પણ એવી જ એક જાગીરના રાજા હતાં. એ વખતે અફઘાન મુસ્લીમો પશ્ચિમ બાજુથી પંજાબને ફોલી ખાતા હતાં તો અંગ્રેજોની ખુંધી નજર પણ આ પ્રાંત પર ચોંટી હતી. પંજાબના શિખોએ પોતાની જાગીરો સાચવીને બેસી રહેવામાં લાભ માન્યો હતો.*
*🔘⭕️રણજીતસિંહને બાળપણમાં શિતળાનો ભયંકર રોગ થયો હતો જેમાં તેમણે પોતાની એક આંખની રોશની ગુમાવી દીધી હતી ! એવું કહેવાય છે કે છેક સુધી તેમના મુખ પર શિતળાના દાગ રહ્યાં હતાં, છતાં તેમનું વ્યક્તિત્વ આકર્ષક હતું. માત્ર ૧૨ વર્ષની વયે સને ૧૭૯૨માં રણજીતસિંહે પિતાની છત્રછાયા ગુમાવી દીધી ! રાજનો બધો કારભાર રણજીતસિંહ પર આવી પડ્યો.*
અને વળી, આટલું ઓછું હોય તેમ એક વર્ષ પછી રણજીતસિંહ પર જાનલેવા હમલો થયો ! જો કે હમલાવર હસમત ખાંને બાળ રણજીતસિંહે પોતાને હાથે મારી નાખ્યો. આ બધાં બનાવે રણજીતસિંહને એક અડીખમ વ્યક્તિ બનાવી દીધા. તેમણે બખુબી રીતે રાજ ચલાવવાનું શરૂ કર્યું. *૧૭૯૮માં તેમના લશ્કરે લાહોર પર જ
Raj Rathod, [28.06.19 10:00]
[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]
્વલંત ફતેહ મેળવી અને એ રીતે રણજીતસિંહના શીખ સામ્રાજ્યનો પાયો નંખાયો. લાહોર તેમની રાજધાની બની.*
*🎯🔰૧૨ એપ્રિલ, ૧૮૦૧ના દિવસે એકવીસ વર્ષની આયુમાં રણજીતસિંહે લાહોર દરબારમાં વિધિવત રીતે 👑"મહારાજ"ની ઉપાધિ ધારણ કરી અને ગુરૂ નાનકના વંશજ દ્વારા તેમનો રાજ્યાભિષેક થયો.*
*🌊🌊ધીમે-ધીમે રણજીતસિંહે બધી શીખ જાગીરોને પોતાના સામ્રાજ્યમાં ભેળવી દીધી. રાવી અને ચિનાબ નદીઓની વચ્ચેથી શરૂ થયેલા તેમના સામ્રાજ્યનો વિસ્તાર હવે સિંધુ અને સતલજ સુધી વિસ્તર્યો. કોઇ અફઘાન કે અંગ્રેજની હિંમત નહોતી કે તે સિંધુ અને સતલજને વટી શકે ! માત્ર આટલું જ નહિ, જે પ્રદેશ પર વર્ષોના વર્ષો થયે અફઘાન મુસ્લીમોનું શાસન હતું એ પેશાવર પણ રણજીતસિંહજી એ કબજે કર્યું. આ પખ્તુનવા પ્રાંત કબજે કરનાર તે સદીઓ પછીના પહેલાં શીખ-હિંદુ રાજવી હતાં ! અફઘાનોને તેમણે હાંકી કાઢ્યાં.*
*🐾➖આ ઉપરાંત ભારતનો મહત્વનો રાજકીય ઉથલપાથલો વાળો મુલતાન પ્રાંત પણ કબજે કર્યો. અને ૧૮૦૫માં તો શીખ સામ્રાજ્ય ખરા અર્થમાં "સામ્રાજ્ય" બન્યું. અમૃતસર અને જમ્મુ કાશ્મીર પર રણજીતસિંહની આણ ફરકી !*
🐾➖🗣૧૮૦૯માં અંગ્રેજ ગવર્નર મિંટો સાથે તેમણે *"અમૃતસરની સંધિ"* કરી એ પ્રમાણે સતલજ નદીની પૂર્વમાં તેમણે પોતાનું સામ્રાજ્ય વિસ્તારવાનું ન હતું. આ સંધિથી શીખો નારાજ થયા ખરા પણ રણજીતસિંહનો એ એક કુટનિતી વ્યુહ હતો. જે મુજબ તેમણે અંગ્રેજોની પ્રશિક્ષિત અને આધુનિક સેના સામે મુઠભેડ ટાળી હતી. વળી,ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીને પણ સતલજ નદીની પશ્ચિમ બાજુ આવવાની "પરમિશન" ન હતી !
➖➖🐾૧૮૧૨ના વર્ષમાં એક દિવસ લાહોર દરબારમાં અફઘાનિસ્તાનની શાસક વફા બેગમે આવીને ધા નાખી કહ્યું કે, કાશ્મીરના શાસક આતામોહમ્મદની જેલમાંથી મારા પતિ શાહશૂજાને આઝાદ કરાવો. બદલામાં અમારી પાસે રહેલો *💎"કોહિનુર"💎* તમને આપીશું ! *💎🇮🇳કોહિનુર !! ભારતની શાન ગણાતું એક અણમોલ રત્ન ! કે જે કંઇ કેટલાય શાસકો પાછેથી અહમદશાહ અબ્દાલી પાસે અને હવે શાહશૂજા પાસે આવ્યું હતું ! શેર-એ-પંજાબની સેના વછૂટી. આતામોહમ્મદને રોળી નાખ્યો અને શાહશૂજાને આઝાદ કર્યો. રણજીતસિંહના કુંવર ખડગસિંહ તેને વફા બેગમ પાસે લાહોર લાવ્યો. અને બંનેને એક મહેલમાં આશરો આપ્યો. હવે આ "દંપતિ"એ કોહિનુર આપવામાં ગોટા વાળવા માંડ્યાં. ઘડીક કહે એ અમારી પાસે નથી ને ફલાણું ને ઢીકણું !! પછી એક આબેહુબ કોહિનુર જેવો ખોટો હિરો રણજીતસિંહને આપીને કહ્યું કે આ કોહિનુર છે ! રણજીતસિંહે પરખ કરાવી તો ખબર પડી કે આ નકલી છે.⭕️*
*💠♦️હવે મહારાજાના ગુસ્સાનો પાર ન રહ્યો….પંજાબ સમ્રાટ સાથે ગદ્દારી !! મહેલની આસપાસ ફોજ ખડી કરી દીધી. બે દિવસ સુધી બંનેમાંથી એકેયને ખાવાનું ન આપ્યું ! પછી રણજીતસિંહ મહેલમાં ગયા. તેમને ખબર પડી ગઇ હતી કે, હિરો શાહશૂજાની પાઘડીમાં છે ! શાહશૂઝા કાવાદાવા કરતો રહ્યો. અંતે રણજીતસિંહે શીખોની ભાઇ-ભાઇ તરીકેની પાઘડી બદલવાની રસમ તરીકે પોતાની પાઘડી શાહશૂઝાને પહેરાવી, એની પાઘડી પોતે પહેરી લીધી ! પડદા પાછળ બેઠેલી વફા બેગમ હાથ ઘસી રહી, રણજીતસિંહની ચતુરાઇ આગળ એમનું કાંઇ ના ચાલ્યું ! અને આમ કોહિનુર સમ્રાટ રણજીતસિંહના લાહોર દરબારની અનન્ય શોભા બની રહ્યો ! રણજીતસિંહની ઇચ્છા કોહિનુરને પોતાની પાસે રાખવાની નહિ પણ ઓરિસ્સાના ભગવાન જગન્નાથપુરીના મંદિરમાં પ્રભુને ચરણે અર્પણ કરવાની હતી. પણ કમનસીબ કે પોતાના ધૃષ્ટ ખજાનચીને પરિણામે તેમની આ ઇચ્છા પુરી ના થઇ 🔰🔰!*
*🎯💠રણજીતસિંહની આ વિજયકુચમાં તેમના મહાન સેનાપતિનો ફાળો પણ અનન્ય હતો. એ હતાં – *હરિસિંહ નાલવા. જેને ભારતના સર્વશ્રેષ્ઠ સેનાપતિ પૈકી એક માનવામાં આવે છે. તેમની રણકુશળતાએ અફઘાનોને રોળી નાખ્યા હતાં. ખરેખર હરિસિંહ નાલવા એ વિરતા અને કુશળતાનું જીવતું જાગતું ઉદાહરણ હતાં.*
*🔰🎯કાશ્મીર વિજય વખતે શીખ સેનાની કમાન મિશ્ર દિવાનચંદના હાથમાં હતી. કાશ્મીર વિજય બાદ રણજીતસિંહે ત્યાંના રાજા તરીકે ગુલાબસિંહ ડોગરા નામના અત્યંત 👏💐👏બાહોશ ડોગરા રાજપુતને નીમ્યાં.👑*
*👿👾😡છક અહમદશાહ અબ્દાલીથી શરૂ કરીને કશ્મીર કૃર મુસ્લીમ શાસકોનું ભોગ બન્યું હતું. કાશ્મીરી બ્રાહ્મણો પર અમાનુષી અત્યાચારો કરીને તેમનું ધર્મ પરીવર્તન કરવામાં આવતું. ઔરંગઝેબે પણ આ અત્યાચાર કરવામાં કમી નહોતી રાખી. 👑ગલાબસિંહ ડોગરાએ કાશ્મીર પર પોતાનું પૂર્ણ પ્રભુત્વ જમાવ્યું એટલે હવે આવા મુસ્લીમ શાસકો માટે કોઇ અવકાશ ના રહ્યો. 👑👑👑👑👑👑👑👑👑એક વાત બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે,આ જ ગુલાબસિંહે ચીનની સેનાને ધુળ ચાંટતી કરી હતી !👑👑👑👑👑👑👑👑👑 હાં,આ એક માત્ર એવો રાજવી હતો જેણે ચીન અને તિબેટની સંયુક્ત સેનાને ભૂંડી રીતે હાર આપી હતી.💪👌👍*
*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ (યુયુત્સુ) ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩*
*🙌🏻🙌🏻👏👍👌૧૮૩૬માં તેમના રણકુશળ સેનાપતિ જોરાવરસિંહે લેહ-લદ્દાખ પર કબજો જમાવ્યો હતો. આખું લેહ-લદ્દાખ ગુલાબસિંહની એડી નીચે આવ્યું હતું !👌👍👏*
*👆👉હાં,આ સત્ય છે જેનાથી આજની પેઢી અજાણ છે. આજે કહીએ તો હાસ્યાસ્પદ લાગે કે ચીન તે કદી હારતું હશે !! પણ હાં એ ચીન હાર્યું હતું ! અ
Raj Rathod, [28.06.19 10:00]
[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]
રે,હાર્યું માનસરોવરની ગીચ પહાડીઓમાં ખેલાયેલા યુધ્ધમાં ચીનનો એક સૈનિક જીવતો નહોતો બચ્યો ! [ ફરીવાર વાંચજો – એક પણ જીવતો નહોતો બચ્યો,એક પણ નહિ. આ અતિશ્યોક્તિ નથી, સનાતન સત્ય છે ! ] ગુલાબસિંહનો હુકમ છુટેલો – " એક પણ ચીની સૈનિક જીવતો ના રહેવો જોઇએ. જાવ ! કચરી નાખો ! પુરેપુરા રોળી નાખજો, રોળી !!" અને એમ જ થયેલું. હરામ બરાબર એક પણ ચીનો જીવતો નહોતો રહ્યો ! ખરેખર એ યુધ્ધની આજે અભ્યાસક્રમમાં નોંધ જ નથી લેવાઇ બાકી એકએક ભારતીય બચ્ચાની છાતી ગજગજ ફુલતી હોત !*
*👆👈👉 આનું પરિણામ શું છે ખબર ? હમણાં ડોકાલામ વિવાદ મુદ્દે ચીને ધમકી આપેલી કે,"૧૯૬૨નું યુધ્ધ ભારતે ભુલવું ન જોઇએ." અને ભારતીયો પાસે એનો કોઇ જવાબ નહોતો ! જવાબ તો હતો, જડબાતોડ હતો પણ કોઇના ધ્યાનમાં નહોતો. બાકી ભારતીયો છાતી ઠોકીને કહી શકત કે *👉😾🦁🦁"૧૮૩૬નું યુધ્ધ ચીને ભુલવું ન જોઇએ. જેમાં સમ ખાવા પુરતો તમારો એકપણ સૈનિક જીવતો નહોતો રહ્યો. બધાંને રીતસરના કચરી નાખ્યાં હતાં….કચરી !!" પણ કમનસીબ કે પોતાના ગર્વીલા પરાક્રમોથી આજની પેઢી સાવ એટલે સાવ અજાણ છે. બાકી માનસરોવર નજીક ખેલાયેલ એ યુધ્ધ અત્યંત ભયાનક હતું. જેમ ભુખ્યા વાઘો આથડે એમ સેનાઓ લડી હતી.*
*🎯🔰👉એ બાહોશવીર જોરાવર સિંહની ખાંભી આજે પણ તિબેટમાં છે ! અત્યારે તો તિબેટ ચીનના કબજામાં હોવા છતાં તે ખાંભીની સ્થાનિક તિબેટવાસીઓ સારી રીતે સંભાળ રાખે છે અને પોતાના દેવતાની જેમ પુંજે છે ! આ વખતે એક ભારતીય તરીકે આપણું માથું શરમથી ઝુકી જાય છે કે આપણને એનું નામ સુધ્ધાં ખબર નથી !*
*🎯👉બાય ધ વે,મુળ વાત પર આવીએ. રણજીતસિંહ પોતે અભણ હતાં ! છતાં પોતાના રાજ્યમાં તેમણે શિક્ષાનો પુરો બંદોબસ્ત કર્યો હતો. વળી,તેઓ ધર્મનિરપેક્ષ હતાં. કદી એવો જાતિવાદ તેમણે કર્યો નહોતો. એક વિશાળ સામ્રાજ્યના મહારાજ હોવા છતાં તેઓ કદી સિંહાસન પર બેઠા નહોતા ! પોતાના દરબારીઓની સાથે તેઓ જમીન પર જ બેસતા. વળી,તેમણે કદી પોતાના નામ પર સામ્રાજ્યનો વ્યાપ કર્યો નહોતો. "ખાલસા-પંથ"ના નામ પર જ તેઓ સામ્રાજ્ય ચલાવતા.*
*🎯👉રણજીતસિંહની સેનાના જ્વલંત વિજયોનું પરિણામ એની સુસજ્જતા અને આધુનિકતા હતી. "ખાલસા શીખ સેના" તરીકે ઓળખાતા પોતાના સૈન્ય ૩૯ જુદાં-જુદાં દેશોના અફસરો હતાં ! જેમાં યુનાની,જર્મન, ફ્રેંચ, અમેરીકન અને અંગ્રેજ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. અલાર્ડ અને વંતૂરા નામના બે ફ્રેંચો તેમની સેનાના મુખ્યાધિકારીઓ હતાં. રણજીતસિંહ સદાય એવો આગ્રહ રાખતા કે પોતાની સેના વૈશ્વિક સેનાઢબે રણકુશળ અને આધુનિક હોવી જોઇએ. પોતે સેનાની પરેડો પણ યોજતા ! વળી,તેમની સેનામાં ગોળા, બારૂદ અને તોપોની કમી ન હતી.*
*🎯👉રણજીતસિંહે અમૃસરના હરિમંદિર સાહિબા ગુરૂદ્વારામાં સંગેમરમર લગાવ્યું અને પછી તેને સોને મઢ્યું. બાદમાં તે "સુવર્ણમંદિર" તરીકે ઓળખાયું. જે આજે પણ શીખધર્મની રોનકને પ્રકાશતું ઊભું છે. વારાણસીના કાશી વિશ્વનાથ મંદિર માટે રણજીતસિંહજીએ ૨૨ મણ સોનું દાન કરીને સુવર્ણછત્ર બન��વેલું, જે આજે પણ ભગવાન શિવની શોભા વધારી રહ્યું છે.*
*🎯👉આખરે જુન ૨૭, ૧૮૩૯ના દિવસે લકવાના હુમલા પછી ભારતવર્ષનો આ મહાન સમ્રાટ અવસાન પામ્યો. ઘણાં અંગ્રેજ ડોક્ટરોની સારવાર છતાં તબિયત બગડતી જ રહી અને છેલ્લે ૫૮ વર્ષની વયે ભારતવર્ષમાં ઊગેલો આ સદાબહાર સુરજ અસ્ત પામ્યો. કમનસીબ કે તેના પછીના શાસકો તેના વિશાળ સામ્રાજ્યને સંભાળી ના શક્યા. માત્ર એક-બે જ વર્ષમાં તેમના બે-ત્રણ પુત્રો અત્યંત ટુંકી મુદત ભોગવી અવસાન પામ્યાં. શીખોમાં માંહોમાંહ ઝગડા શરૂ થયા અને અંગ્રેજોને હવે છૂટો દોર મળ્યો. જે સિંહથી તેઓ દબાયેલા હતાં એનું અવસાન થતાં તેઓ મેદાનમાં આવ્યા. અને પરિણામે એંગ્લો-શીખ યુધ્ધ લડાયું. તેમાં શીખ સેનાપતિ લાલસિંહના વિશ્વાસઘાતથી અંગ્રેજો વિજય પામ્યાં અને રણજીતસિંહના મૃત્યુના માત્ર દસ વર્ષ પછી સન ૧૮૪૯માં પંજાબ અંગ્રેજોની હકુમતમાં આવ્યું. રણજીતસિંહના પુત્ર અને છેલ્લા શીખસમ્રાટ દિલીપસિંહજીને લંડન તેડાવ્યા અને ત્યાં રાણી વિક્ટોરીયાએ ક્રુર કુટનીતિ રમીને દિલીપસિંહ પાસે રહેલો બેશકિંમતી હિરો 🔔"કોહિનુર" પડાવી લીધો ! ત્યાં દિલીપસિંહનું હોય પણ કોણ ? અને વિક્ટોરીયાના કાવાદાવા અને એની જ રાજસત્તામાં દિલીપસિંહનું ચાલે પણ શું ? આખરે જે જગન્નાથપુરીની શોભા વધારવા માટે જવાનો હતો એ હિરો લંડનમાં વેંતરાયો. એને ઠીકઠાક કરવા અને યોગ્ય ઢાળ આપવા તેને કાપવામાં આવ્યો. પરિણામે તેના મુળ કદ કરતાં હિરો સાવ નાનો બન્યો. અંતે,તે અંગ્રેજ મહારાણીના તાજમાં જડાયો. આજે પણ લંડનના મ્યુઝીયમમાં અંગ્રેજ તાજમાં કોહિનુર જડાયેલો છે.*
*🛡🔷રણજીતસિંહ જીવ્યા ત્યાં સુધી રણવીર બનીને રહ્યાં. અફઘાન અને અંગ્રેજોને તેણે ફરકવા ન દીધા અને એક વિશાળ સામ્રાજ્યની રચના કરી. આ દેશદિપક ક્યારેય ભુલાવાનો નથી. એણે સળગાવેલી ક્રાંતિ અને દેશપ્રેમની જ્યોત ક્યારેય બુજાવાની નથી. એક બાહોશ, ઉદાર, દાની, રણકુશળ અને ધર્મનિરપેક્ષ રાજવી તરીકે રણજીતસિંહજી સદાય યાદ રહેશે.*
*🙏🙏🙏શત્ શત્ વંદન એ ધર્મ કિરપાણની
*🙏યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ (યુયુત્સુ) ૯

Thursday, June 27, 2019

પી.ટી.ઉષા --- PT Usha

✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏

🏃‍♀🏃‍♀🏃‍♀🏃‍♀🏃‍♀🏃‍♀🏃‍♀
પી.ટી.ઉષા

ગોલ્ડન ગર્લ
🏃‍♀🏃‍♀🏃‍♀🏃‍♀🏃‍♀🏃‍♀
👧🏻👧🏻ગોલ્ડન ગર્લ, 
‘ક્વીન ઓફ ઈન્ડિયન ટ્રેક એન્ડ ફિલ્ડ’
પાયોલી એક્સપ્રેસ, 
રનીંગ મશીન
જેવા ઉપનામ ધરાવતી આ ખેલાડી 👧🏻👧🏻

🙋પાયોલી તેવારાપારામ્પલી ઉષા

👩🏻પી.ટી ઉષાનું પુરું નામ પિલાવુલ્લાકન્ડી થેક્કેપરમ્બિલ ઉષા છે.

🏃‍♀🏃‍♀ભારતીય એથલેટીક જગતમાં સળંગ બે દાયકા સુધી એકહથ્થુ શાસન ભોગવનાર પાયોલી તેવારાપારામ્પલી ઉષા એટલે આપણી ગોલ્ડન ગર્લ પી.ટી.ઉષા. પી.ટી.ઉષા ને ભારતની અત્યાર સુધીની કોઈપણ રમતમાં શ્રેષ્ઠ મહિલા ખેલાડીઓમાંથી એક કહી શકાય.

🙍 કેરલના કાલીકટ પાસેના નાનકડા ગામ મેલાડી પાયોલીમાં જન્મેલી પી.ટી.ઉષાએ એથલેટીક ક્ષેત્રે તેના સપના પૂરા કરવા ગરીબી અને નબળા સ્વાસ્થ્ય જેવી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવાનો હતો.

હેલન કેલર --- Helen Keller

👩🏻👩🏻👧🏻હેલન કેલર👧🏻👩🏻👩🏻

હેલન કેલર જન્મથી બહેરી, મૂંગી અને અંધ હતી.

👁હકીકત ઃ હેલન કેલરની ગણના દુનિયાની એવી અદ્ભૂત વ્યક્તિઓમાં થતી હતી કે જેમણે પોતાની બધી શારીરિક ખોડ ખાંપણોને બાજુ પર મૂકીને એ સિઘ્ધ કરી બતાવ્યું? શારીરિક રીતે તંદુરસ્ત વ્યક્તિઓ પણ ના કરી શકે! એની ત્રણ ત્રણ ઇન્દ્રિયો કામ નહોતી કરતી. એ સાંભળી નહોતી શકતી, બોલી નહોતી શકતી અને જોઈ નહોતી શકતી ને તે છતાંય છેક ઓગણીસમી સદીનો ઉત્તરાર્ધમાં એણે આર્ટસમાં વિષયોમાં બી.એ.ની ઊપાધી પ્રાપ્ત કરીને લોકોને આશ્ચર્યમાં મુકી દીધેલાં. અને એ સમયમાં એક સામાન્ય માણસ માટે પણ બી.એ.ની ઊપાધી પ્રાપ્ત કરવી એ બહુ અઘરું કામ ગણાતું! હેલન કેલરનાં પ્રશંસકોમાં મુખ્ય પ્રશંસક પ્રખ્યાત સાહિત્યકાર માર્ક ટ્વેઇન હતાં. પણ આપણા વિષય પર આવી જઈએ. હેલન કેલર જન્મજાત આંધળી, બહેરી અને મૂંગી નહોતી પણ એ જ્યારે દોઢ વર્ષની થઈ ત્યારે એને એવો કોઈ અસાઘ્ય રોગ લાગુ પડી ગયેલો જેની તે વખતે કોઈ જ સારવાર ઉપલબ્ધ નહોતી એને લીધે એની ત્રણ ઇન્દ્રિયો કામ કરતી બંધ થઈ ગઈ. હેલન કેલરે એનાં જીવનમાં પાંત્રીસ પુસ્તકો લખ્યાં હતાં. એ દપનિયામાં લાખો ખોડખાંપણવાળા લોકોની આરાઘ્યદેવી હતી.

27 June

📌ઈતિહાસમાં ૨૭ જૂનનો દિવસ📌


📚📚હેલન કેલર📚📚


પોણા બે વર્ષની ઉંમરે સાંભળવાની અને જોવાની શક્તિ ગુમાવ્યા છતાં દુનિયાને જીવવાની એક નવી જ દિશા આપનારા અમેરિકન લેખિકા હેલન કેલરનો જન્મ વર્ષ ૧૮૮૦માં આજના દિવસે થયો હતો .


🎤🎧🎬આર . ડી . બર્મન🎬🎻🎤🎧


બોલિવૂડના મેલોડી કિંગ રાહુલ દેવ બર્મનનો જન્મ વર્ષ ૧૯૩૯માં આજના દિવસે થયો હતો . ૩૩૧ ફિલ્મોમાં સંગીત આપનારા પંચમદાના ફેવરિટ સિંગર્સ આશા ભોંસલે અને કિશોર કુમાર હતા .

ઐતિહાસિક નગર વાંકાનેર

જ્ઞાન સારથિ, [27.06.19 14:58]
[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]
☃️ *ગુજરાતનું અદભુત અને *
      *ઐતિહાસિક નગર વાંકાનેર*
⭐️ ગજરાતમાં જો સૌથી વધારે ઐતિહાસિક અને ધાર્મિક સ્થળો આવેલાં હોય તો તે સૌરાષ્ટ્રમાં જ આવેલાં છે. સૌરાષ્ટ્રમાં જ કિલ્લાઓ અને મહેલો એની અદભૂતતા અને નૈસર્ગિકતાને લીધે લોકોને આકર્ષે છે. સોરઠી સાહિત્યે એમાંના મન ભરીને વખાણ કર્યા છે અને ગુણગાન ગાયાં છે. આમાં સાહિત્ય ક્ષેત્રે શ્રી ઝવેરચંદ મેઘણી અને લોક સાહિત્યમાં લોકગીતો અને લોકકથાઓ રૂપે કૃતિઓમાં સચવાયેલા છે. જે આજે પણ સ્થળની યાશોગાથા અને વિરલાઓની વીરતા આપણને યાદ હંમેશા અપાવતી જ રહે છે. આવુજ એક ઐતિહાસિક સ્થળ છે
રાજકોટ જીલ્લામાં આવેલું •• વાંકાનેર !!!
વાંકાનેર એક આલીશાન રજવાડું પણ છે જ !!!
⭐️ વાંકાનેર શબ્દ નગરના ભૌગોલીક સ્થાન પરથી આવ્યો છે. તે મચ્છુ નદીના તીરે વર્તુળાકાર વળાંક પર આવેલું છે, એટલે જ તેનું નામ વાંકાનેર પડ્યું છે. '
વાંકા' એટલે કે 'વળાંક' અને 'નેર' એટલે નદી. અહીં ઝાલા રાજપૂત શાસકોનું વર્ચસ્વ હોવાથી વાંકાનેર સૌરાષ્ટ્રના ઝાલવાડ કહેવાતા વિસ્તારનો એક ભાગ હતું. મહારાજા અમરસિંહજી ત્યાંના શાસક હતા, જેમના કાળખંડમાં વાંકાનેર એક વ્યવસ્થિત અને વિકાસશીલ રાજ્ય બન્યું અને ત્યાં કળા અને શિલ્પના મહાન સંરક્ષક હતા.
⭐️ ઈ.સ. ૧૬૦૫માં વાંકાનેરની સ્થાપના સરતાનજીએ કરી હતી. અહીંયા ૧૮ સદીમાં કિલ્લેબંધી કરવામાં આવી હતી જેથી કરીને દુશ્મનો અને લુંટારાઓ તેની પર હુમલો ન કરી શકે. વાંકાનેર પર રાજવી અમરસિંહજીએ 1947 સુધી રાજ્ય કર્યું હતું. તેમણે આ નગરને સમૃદ્ધ બનાવ્યું હતું. તેમના કહેવા પ્રમાણે પાંચ મહેલ અને કેટલીક હવેલીઓનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું. આ મહેલોનું કચ્છ, જામનગર, રાજકોટના રાજવીઓને નામે નામકરણ કરાયું હતુ. અમરસિંહજીએ વાંકાનેર સાનિધ્યમાં રણજીત વિલાસ મહેલનું નિર્માણ કરાવ્યુ હતું અને આ મહેલની રચના તેમણે જાતે કરી.
⭐️ મહેલનું ઉદઘાટન તેમના પરમ મિત્ર જામનગરના રણજીતસિંહ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. આ મહેલનું મેદાન ૨૨૫ એકરમાં ફેલાયેલ છે. મહેલની મધ્યમાં સાત માળના ઘડિયાળ ટાવર અને પાંચ માળના વિશાળ બરૂજો તથા અષ્ટકોણીત છત્રીઓ જોવાલાયક છે. આ મહેલની વિશેષતા એ છે કે મહેલની સ્ત્રીઓ પુરૂષોને જોઈ ન શકે તેવી ચડી-ઉતેરી શકે તેવી ડબલ સીડીઓ બનાવેલી છે.
⭐️ ગજરાતની અંદર સૌથી છેલ્લી બંધાયેલી વાવ પણ વાંકાનેરમાં જ છે. અહીયા રોયલ ઓઆસીસ મહેલમાં ત્રણ માળની વાવ આવેલી છે. તેની અંદર આરસથી બનાવેલ ઓરડાઓ અને સુંદર શિલ્પો અને ફુવારા છે.
☃️ *રણજીત વિલાસ પેલેસ*
⭐️ ઇ.સ. ૧૯૦૦ માં અમરસિંહજી દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલ મહેલ રણજીત વિલાસ પેલેસનું નિર્માણ ઇ.સ. ૧૯૦૭ માં પૂર્ણ થયેલું. તે ટેકરી પર આવેલું છે. તેના પરથી જોતા સંપૂર્ણ વાંકાનેર શહેર જોવા મળે છે. તેનું નામ અમરસિંહજી ના ખાસ મિત્ર જામનગરના શાસક જામ રણજીતસિંહ પરથી પાડવામાં આવેલું. આ મહેલ ૨૨૫ એકરમાં ફેલાયેલો છે. અહીં રાજ્ય અતિથિગૃહ ચેર ભવન પણ આવેલ છે.
⭐️ આ મહેલ ઉત્‍કૃષ્‍ટ સ્‍થાપત્‍યનો નમૂનો છે. તેનું નિર્માણ આગળ અને પાછળના દ્રશ્‍યોને જોઇને કરવામાં આવ્‍યું છે. આ મહેલ શહેરના મુખ્‍ય આકર્ષણનું કેન્‍દ્ર છે. તેની છત સુંદર શિલ્‍પો દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવેલ છે. તેનો વિકાસ શહેરના કેન્‍દ્રમાં રહે તે રીતે કરવામાં આવ્‍યો છે. સાત ઘડિયાળ ટાવર ડોમ દ્વારા અને તેમાં પાંચ સૌથી ઉંચી ટાવર બનાવીને તેને ષટકોણ આકાર આપવામાં આવ્‍યો છે. જે છત્રીનું ચિત્ર ઉપસાવે છે. મહેલ દ્વાર જે શિલ્‍પકલાનો ઉત્‍કૃષ્‍ટ નમૂનો છે. મહેલમાં ડચ, ઇટાલીયન, યુરોપીય શૈલીનો પ્રભાવ જોવા મળે છે.
⭐️ રણજીત વિલાસ મહેલમાં યાદગાર તલવારો, ભાલાઓ, યુદ્ધના સાધનો, ૯૫ જાતના પ્રાણીઓ, પિસ્‍તોલો, ચાંદી, છાતીનું રક્ષક, પથ્‍થરો, કવિતાઓ, ચિત્રો વગેરે મૂકવામાં આવેલ છે. મહેલને સુંદર મુર્તિઓ, કોતરણીઓ દ્વારા સજાવવામાં આવેલ છે. અહીંનું અવિશિષ્‍ટ સ્‍થાપત્‍ય સૌ કોઇને મંત્ર મુગ્‍ધ કરી દે છે. મહેલના ગેરેજમાં કેટલીક વિન્‍ટેજ કારો જેવી કે ૧૯૨૧ રૉલ્‍સ રોય, સિલ્‍વર ઘોસ્‍ટ, કેટલીક અમેરિકન કારો આવેલ છે.
⭐️ રણજીત વિલાસ મહેલના મહારાજા અમરસિંહજીએ બનાવ્યું હતું જે આજની તારીખમાં શાહી પરિવારને અધિકૃત છે. આ મહેલમાં અનેક પ્રકારના શિલ્પનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. ગોથિક મેહરાબ અને સ્તંભ, સંગેમરમરની બાલકની, મોગલ ડોમવાળુ ક્લોક ટાવર, ફ્રાંસી અને ઇટાલિયન સ્ટાઇલની બારીના કાંચ એ જણાવવા માટે પૂરતા છે કે કેવી રીતે વિશ્વના અનેક સ્થળોની શાનદાર સ્ટાઇલને એકસાથે એક સ્થળ પર લાવી શકાય છે.
⭐️ આ મહેલમાં દુર્લભ વાહનોનું કલેક્શન પણ છે. રોયલ ઓએસિસ મહારાજાનો ગરમીઓના દિવસનો મહેલ હતો. તે મચ્છુ નદી પાસે સ્થિત છે અને તેની અંદર એક પુલ પણ છે, જેને આર્ટ ડેકો સ્ટાઇલમાં સજાવવામાં આવ્યો છે. રોયલ રેસિડેન્સી અને રોયલ ઓએસિસ બન્નેને પરંપરાગત હોટલમાં બદલી નાંખવામાં આવ્યા છે અને તે ગુજરાત સરકારને આધીન છે. વાંકાનેરની આ હસ્તશિલ્પ રાજપરિવારની ધૂમ અને ભવ્યતાને દર્શાવે છે.
⭐️ મહેલ, વાંકાનેરમાં એક ટેકરી પર આવેલો છે. મહેલ પર વોચ ટાવર છે. મહેલનો ઘુમ્મટ મુગલ શૈલીનો, બારીઓ
જ્ઞાન સારથિ, [27.06.19 14:58]
[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]
વિક્ટોરિયન પ્રકારની અને આગળનો ફુવારો ઇટાલિયન સ્ટાઈલનો છે. મહેલ બનાવવામાં દુનિયાની ઉત્કૃષ્ટ ચીજોનો ઉપયોગ થયેલો છે. ફર્નીચર માટે બર્માનું લાકડું, અને બેલ્જીયમના કાચ વાપર્યા છે. મહેલનો દીવાનખંડ ખૂબ ભવ્ય છે. મહેલમાં વિશાળ કમાનો અને ઝરૂખાઓ છે. અહીં રાખેલ પ્રદર્શનમાં રાજવીઓની ઘણી એન્ટીક ચીજો મૂકેલી છે. તેમાં તલવાર, ભાલા, ઢાલ અને બખ્તરો છે, મસાલા ભરીને સાચવેલાં પ્રાણીઓનાં શરીરો છે તથા રાજાઓનાં પોર્ટ્રેઇટ ચિત્રો છે. અહીં કાઠીયાવાડી ઘોડાઓનો તબેલો પણ છે. બહાર બગીચા, વાડી અને ત્રણ માળ ઉંડી વાવ છે. ફિલ્મોના શુટિંગ માટેનું આ આદર્શ સ્થળ છે
⭐️ હાલ રાજાના વારસદારો આ મહેલની દેખભાળ કરે છે. અહીં રોયલ ઓએસીસ હોટેલ ઉભી કરવામાં આવી છે. મહેલ બનાવવામાં ભલે પુષ્કળ નાણાં ખર્ચાયાં હોય, પણ ભારતનાં પ્રાચીન સ્મારકોમાં આ મહેલ અગત્યનું સ્થાન ધરાવે છે. ટુરિસ્ટો માટે આ મહેલ એક અગત્યનું આકર્ષણ છે. વાંકાનેર અમદાવાદથી ૨૧૦ કી.મી. અને રાજકોટથી ૬૦ કી.મી. દૂર છે.
☃️ *વાંકાનેર રજવાડું*
⭐️ વાંકાનેર રજવાડું કાઠિયાવાડના ઐતહાસિક હાલાર વિસ્તારનું અને બ્રિટિશ રાજ દરમિયાનનું રજવાડું હતું. તે બોમ્બે પ્રેસિડેન્સી હેઠળ આવતી કાઠિયાવાડ એજન્સીનું ૧૧ તોપોની સલામી ધરાવતું રજવાડું હતું. તેની રાજધાની વાંકાનેર હતી, જે હાલમાં ગુજરાત રાજ્યના રાજકોટ જિલ્લામાં આવેલી છે. રજવાડાનો મોટાભાગનો વિસ્તાર પર્વતીય હતો.
☃️ *ઈતિહાસ*
⭐️ વાંકાનેર રજવાડું કાઠિયાવાડના ઐતહાસિક હાલાર વિસ્તારનું અને બ્રિટિશ રાજ દરમિયાનનું રજવાડું હતું. તે બોમ્બે પ્રેસિડેન્સી હેઠળ આવતી કાઠિયાવાડ એજન્સીનું ૧૧ તોપોની સલામી ધરાવતું રજવાડું હતું. તેની રાજધાની વાંકાનેર હતી, જે હાલમાં ગુજરાત રાજ્યના રાજકોટ જિલ્લામાં આવેલી છે. રજવાડાનો મોટાભાગનો વિસ્તાર પર્વતીય હતો.
☃️ *મહારાજા સાહિબો*
૧૬૭૯ – ચંદ્રસિંહજી પ્રથમ રાયસિંહજી
૧૭૨૧ – પૃથ્વીસિંહજી ચંદ્રસિંહજી
૧૭૨૮ – કેસરીસિંહજી પ્રથમ ચંદ્રસિંહજી
૧૭૪૯ – ૧૭૮૪ ભારોજી કેસરીસિંહજી
૧૭૮૪ – ૧૭૮૭ કેસરીસિંહજી દ્વિતિય રાયસિંહજી
૧૭૮૭ – ૧૮૩૯ ચંદ્રસિંહજી દ્વિતિય કેસરીસિંહજી
૧૮૩૯ – ૧૮૪૨ વખતસિંહજી ચંદ્રસિંહજી
૧૮૪૨ – ૧૨ જૂન ૧૮૮૧ બાનેસિંહજી જસવંતસિંહજી
૧૮૪૨ – ૧૮૬૧ …. – ગાદી સંચાલક
૧૨ જૂન ૧૮૮૧ – ૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૪૭ અમરસિંહજી બાનેસિંહજી
વાંકાનેર જાઓને તો તમને પહાડીઓ અને ઐતિહાસિક સ્થાન એ બંને એક સાથે માણવા મળશે આવું અદ્ભુત સ્થાન છે એ શિલ્પ સ્થાપત્ય અને કળા-કારીગરી અને કેટલીક આગવી વિશેષતાઓનો સુભગ સમન્વય એટલે વાંકાનેર.  આમેય સૌરાષ્ટ્ર દર્શન તો એક વાર નહિ અનેકવાર કરાય એમાં આ સ્થાનને અવશ્ય પ્રાધાન્ય અપાય જ.
* ખાસ આભાર*....
👉🏿 જનમેજય અધવર્યુ
👉🏿 નિકુંજ રાજગોર
🤙🏿 સત્રોત••• સેર ઈન ઈન્ડિય
👆🏻👆🏻👆🏻👆🏻👆🏻👆🏻👆🏻 👆🏻👆🏻👆🏻👆🏻
     🎭  🈂️🅰️®🌛♊️◀️  🎭