બંકિમચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાય --- Bankimchandra Chattopadhyay

જ્ઞાન સારથિ, [26.06.19 15:51]

[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]

Yuvirajsinh Jadeja:

🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂

*☀️☀️બકિમચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાય☀️☀️*

🐾🐾🐾🐾🐾🐾🐾🐾🐾🐾🐾

*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ (યુયુત્સુ) ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩*

https://t.me/gujaratimaterial

*🇮🇳દશપ્રેમ તથા દેશભક્તિનો પાનો ચડાવનાર અને ' વંદે માતરમ્ ' ગીતના રચયિતા બંકિમચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાયનો જન્મ તા.૨૫/૬/૧૮૩૮ ના રોજ બંગાળના કોલકતા પાસે આવેલા કાન્તાલપુરા ગામમાં થયો હતો. 🔖🔖તમના પિતા યાદવાચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાય ડેપ્યુટી કલેકટર હતા.*

*☸️બકિમચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાય નાનપણથી જ તેજસ્વી બુદ્ધિપ્રતિભા ધરાવતા હતા. ભણવામાં ખૂબ જ હોંશિયાર હતા.તેમણે શાળાનું શિક્ષણ મિડના પોરમાં પૂરું કર્યું.ત્યારબાદ વધુ અભ્યાસ માટે તેઓ હુગલી કોલેજમાં જોડાયા હતા. પોતાના કોલેજકાળ દરમિયાન તેમણે કવિતાઓ લખવાનું પણ શરૂ કર્યું હતું. 📝તમની કવિતાઓ તથા તેઓ બંગાળીના જાણીતા સામયિકોમાં પ્રકાશિત થવા લાગ્યા હતા. ત્યારબાદ કલકત્તાની સુપ્રસિદ્ધ પ્રેસિડેન્સી કોલેજમાંથી અભ્યાસ પૂર્ણ કરી તેઓ*

*📋ઈ.સ. ૧૮૫૮માં કલકત્તા યુનિવર્સિટીના પ્રથમ સ્નાતક ની ડીગ્રી પ્રથમ વર્ગ સાથે પાસ કરી હતી. ત્યારબાદ તેમણે*

📈કાયદાશાસ્ત્રનો અભ્યાસ કરી બી.એલ.ની પરીક્ષા પાસ કરી હતી. તેઓ જૈસોરના ડેપ્યુટી મેજીસ્ટ્રેટ અને કલેકટર તરીકે નિમણુંક થઇ હતી.

*🗞🗞📌 ઈ.સ. ૧૮૭૨માં ' બંગ દર્શન' નામનું પત્ર શરૂ કર્યું હતું.*

*🔖🔖🗄સરકારી નોકરીને કારણે વારંવાર બદલીઓ થતી રહેતી તે દરમિયાન તેઓ દીનબંધુ મિત્ર નામના એક મોટા નાટ્યકારના પરિચયમાં આવ્યા હતા. આ વર્ષો દરમિયાન તેઓ નિરંતર લખતા રહ્યા.*

*🎯📌📚ઈ.સ. ૧૮૬૫માં 'દુર્ગેશ નંદિની' નામની સૌપ્રથમ નવલકથા પ્રકાશિત કરી હતી.* ત્યારપછી ' કૃષ્ણ્કાન્તેર વીણ' વાસ્તવિક નવલકથા છે. ધર્મની સાથે સ્વદેશપ્રેમ ને તેમણે પોતાની કૃતિઓમાં વિશેષ પ્રાધાન્ય આપ્યું છે. '

*📍📖📚આનંદમઠ'માં સ્વદેશપ્રેમથી રંગાયેલ એક બળવાખોર સાધુતાની કથા છે. ' વંદે માતરમ' ગીત પણ આ નવલકથાનું સૌથી મોટું નજરાણું છે.*

*🏁🏴🏁ભારતની આઝાદીની લડત વખતે આ ગીત રાષ્ટ્રીય સૂત્ર રૂપે ખૂબ જ પ્રચલિત બન્યું હતું.*

*📐📗ભારતીય ભાષાઓમાં સહુપ્રથમ બંગાળીમાં બંકિમબાબુએ ' નવલકથા' લખી 📕' નવલકથાના જનક' 📕તરીકે બહુમાન પ્રાપ્ત કર્યું હતું. ઉચ્ચ આદર્શોની સાથે સામાજિક તથા નૈતિક મૂલ્યોની પુન:પ્રતિષ્ઠા કરતાં રહીને આઠમી એપ્રિલ ૧૮૯૪ના રોજ અવસાન થયું.*

🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏

*બંકિમચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાયની નિર્ભિકતા*

👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌

*વંદેમાતરમ્ ગીત તથા 'આનંદમઠ' નવલકથાના રચનાકાર બંકિમચંદ્ર ચટોપાધ્યાય એ દિવસોમાં ખુલના (પશ્ર્ચિમ બંગાળ)માં ન્યાયાધીશ હતા.* એકવાર એક અંગ્રેજ અધિકારીએ દારૂના નશામાં ચૂર થઈને હાથીની સૂંઢમાં મશાલ બાંધીને એક ગામડાની ઝૂંપડીઓને બાળી મૂકી. મેજિસ્ટ્રેટે પોલીસને હુકમ કર્યો કે તે ગોરા અંગ્રેજ અધિકારીને પકડીને હાજર કરવામાં આવે. તે અધિકારી પોતાની પાસે હંમેશા પિસ્તોલ રાખતો હતો, તેથી પોલીસ જમાદાર તેની સામે ઊભેલો છતાં તેને પકડવાની હિંમત કરી શક્યો નહીં. બંકિમચંદ્ર અદાલતમાંથી બહાર આવ્યા અને તે અત્યાચારીને પકડીને મેજિસ્ટ્રેટની સામે રજૂ કર્યો. નિયમ પ્રમાણે અંગ્રેજનો કેસ ભારતીય ન્યાયાધીશની અદાલતની જગ્યાએ ઉચ્ચ ન્યાયાલયમાં અંગ્રેજ ન્યાયાધીશની અદાલતમાં રજૂ કર્યો. બંકિમચંદ્રે ઉચ્ચ ન્યાયાલયમાં પહોંચીને તે ગોરા અધિકારીની વિરોધમાં જુબાની આપી અને ત્યાં સુધી શાંતિથી બેઠા નહીં જ્યાં સુધી તેને સજા મળી નહીં. આગળ જતાં આ જ બંકિમચંદ્રબાબુનું રચેલું વંદેમાતરમ્ ગીત ક્રાંતિકારીઓ અને સૌ ભારતવાસીઓની પ્રેરણાનો સ્રોત બનીને અમર થઈ રહ્યું.

*🗄🗳🗄🗳🗳આઝાદી મળ્યા બાદ ટાગોરચિત જનગણમન અધિનાયક જય હે ભારત ભાગ્ય વિધાતા...' દેશનું અધિકૃત રાષ્ટ્રગીત (નેશનલ એન્થમ) બન્યું તે પૂર્વે સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામના દિવસોમાં, આપણું મુખ્ય રાષ્ટ્રગીત હતું 'વંદેમાતરમ્' બંકિમચંદ્ર ચટ્ટોપાઘ્યાયની નવલકથા 'આનંદમઠ'ના ભાગરૂપે આ ગીત લખાયું હતું. આ કથા પરથી ૧૯૫૨માં ફિલ્મીસ્તાને એજ નામથી હિન્દી ફિલ્મ બનાવી હતી. હિન્દી ફિલ્મના સંગીત દિગ્દર્શક તરીકે હેમંત કુમારની એ સર્વ પ્રથમ ફિલ્મ હતી. હકીકતમાં આ કામગીરી મળવાને કારણે જ હેમંત કુમાર કલકત્તાથી મુંબઈ આવીને સ્થાયી થયા હતા. 'આનંદમઠ'માં હેમંતકુમારે જનગણમન ગીત માટે જે તર્જ બનાવી હતી તેને ફરીથી લતા મંગેશકર પાસે ગવડાવી તેની વિડિયો તથા ઓડિયો કેસેટો પણ બહાર પડી છે અને ટેલિવિઝન પર પ્રદર્શિત થઈ ચૂકી છે.*

*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ) યુયુત્સુ ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩🙏*

https://t.me/gujaratimaterial

જ્ઞાન સારથિ, [26.06.19 15:51]

[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]

Yuvirajsinh Jadeja:

*મિત્રો આ પ્રકારની માહિતી આપને કોઈ પણ પ્રાઇવેટ પબ્લિકેશન પુસ્તકોમાં જોવા નહીં મળે.*

*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ (યુયુત્સુ) ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩*

https://t.me/gujaratimaterial

*🎯🎯💠👉👉૧૮૮૨માં બંકિમ ચેટરજી લિખિત 'આનંદમઠ' નવલમાં પ્રકાશિત 'વંદે માતરમ્'ને 🎯💠👉૧૯૦૫માં 🇮🇳🇮🇳વારાણસીના કોંગ્રેસના અધિવેશનમાં 🇮🇳🇮🇳🇮🇳રાષ્ટ્રગીત તરીકે સ્વીકારવામાં આવ્યું.* અને

*સૌપ્રથમ રવીન્દ્રનાથ ઠાકુરે જ ૧૮૯૬માં કોલકતા અધિવેશનમાં ગાયું હતું!*

💠👉એ પહેલાં તેમણે બંકિમબાબુ સમક્ષ પણ એનું ગાન કર્યું હતું.

*🇮🇳🇮🇳🇮🇳'વંદે માતરમ્' સામે મૂર્તિપૂજાના મુદ્દે પાછળથી મુસ્લિમોમાં વિરોધ ઊઠ્યો, પણ રવીન્દ્રનાથે ૧૮૯૬ના કોંગ્રેસના જે અધિવેશનમાં એ ગાયું તેના અધ્યક્ષપદે એક ગુજરાતી મુસ્લિમ અગ્રણી નામે, 🎯👉💠🎯રહીમતુલ્લાહ સાયાની હતા.*

*🎯💠👉👉૧૯૦૫ના વારાણસીના કોંગ્રેસ અધિવેશનમાં એને રાષ્ટ્રગીત તરીકે ગોપાળકૃષ્ણ ગોખલેના અધ્યક્ષપદે માન્યતા મળી અને એ વેળા મોહમ્મદ અલી ઝીણા પણ કોંગ્રેસ કારોબારીમાં હતાં.*

*🎯🔰💠👉૧૯૦૬માં મુસ્લિમ લીગની સ્થાપનાને એમણે દેશને તોડવાનો કારસો ગણાવવાનું પસંદ કર્યું હતું.🎯💠👉 એ જ ઝીણાએ મુસ્લિમ લીગનું નેતૃત્વ લીધું અને ૧૯૩૫માં 'વંદે માતરમ્'નો જોરદાર વિરોધ કરવા ઉપરાંત ૧૯૪૭ની ૧૪ ઓગસ્ટે અલગ પાકિસ્તાન મેળવ્યું!*

*🙏🎯💠👉૧૯૩૮માં મુસ્લિમ લીગની ૧૧ માંગણીઓમાં 'વંદે માતરમ્'ને રાષ્ટ્રગીત તરીકે પડતું મૂકવાનો આગ્રહ પણ હતો. એ વેળા કોંગ્રેસે એક સમિતિ નીમી, 🗣💠👉જમાં મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદ, જવાહર લાલ નહેરુ, સુભાષચંદ્ર બોઝ અને નરેન્દ્ર દેવ હતા. સમિતિએ રવીન્દ્રનાથની સલાહ લઈને એક રાષ્ટ્રીય ગાન (નેશનલ એન્થમ) નક્કી કરવાનું હતું.*

*🎯💠👉સમિતિનો ઠરાવ નેહરુનો હતો. 'વંદે માતરમ્'ને રાષ્ટ્રગીત તરીકે તેની પ્રથમ બે કડી સ્વરૂપે સ્વીકારવામાં આવ્યું. આ બધા જ તબક્કે કોંગ્રેસમાંના મુસ્લિમ નેતાઓએ પણ એ માન્ય હતું.*

*🎯🔰💠👉૧૮૮૨માં બ્રિટિશ સરકારના વરિષ્ઠ અધિકારી બંકિમચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાયની નવલકથા 'આનંદમઠ' સૌ પ્રથમ પ્રકાશિત થઈ હતી.*

*🔰💠🇮🇳🇮🇳 જોકે 'વંદે માતરમ્' ગીત તેમના પરિવારના સામયિક 'બંગદર્શન'માં ૧૮૮૦માં પ્રગટ થયું હતું. તેમાં 'આનંદમઠ' હપ્તાવાર પ્રગટ થઈ હતી.*

*🎯🔰🇮🇳💠👉બગભંગવિરોધી આંદોલન (૧૯૦૫) વખતે 'વંદે માતરમ્' પ્રત્યેક બંગાળી ગાવા માંડ્યો. અહીં હિંદુ-મુસ્લિમનો ભેદ નહોતો.*

*🇮🇳🔷🇮🇳♦️🇮🇳બકિમબાબુએ પોતાની બ્રિટિશ નોકરી બચાવવા માટે 'આનંદમઠ'માં અનેકવાર ફેરફાર કર્યા અને સૌપ્રથમ આવૃત્તિમાં 'બ્રિટિશ' અને 'અંગ્રેજ' શબ્દ હતા.*

*🎯🔰💠🎯એ રાજદ્રોહની કાર્યવાહી ખાળવા માટે પાંચમી આવૃત્તિ સુધીમાં 'મુસલમાન' 'યવન' 'વિધર્મી' થતા રહ્યા.*  નવલકથાનો મુખ્ય સ્વર અંગ્રેજ શાસકો વિરુદ્ધનો રહ્યા છતાં રાષ્ટ્રદ્રોહના ખટલાથી બચવા બંકિમબાબુએ એને મુસ્લિમ વિરુદ્ધનો ઓપ આપવાનો પ્રયાસ કરવો પડ્યો.

*એના જ પરિણામે 'આનંદમઠ' નવલે મુસ્લિમ સમાજનો વિરોધ વહોરવો પડ્યો. સંઘ પરિવારને મુસ્લિમવિરોધ માફક આવવો સ્વાભાવિક છે.*

*🎯🔰💠👉આઝાદી પછી બંધારણ સભાએ રાષ્ટ્રગીત તરીકે 'જનગણમન'ને માન્યતા આપી અને 'વંદે માતરમ્'ને એની સમકક્ષ મૂક્યું, 🎯🔰💠🎯💠છતાં ગુજરાતની વડી અદાલતે સૌ પ્રથમ ચુકાદો આપ્યો કે રાષ્ટ્રગીત ગાવાની કોઈ નાગરિકને ફરજ પાડી શકાય નહીં. કેરળ હાઈ કોર્ટે પણ આવો જ ચુકાદો આપ્યો અને છેવટે સુપ્રીમ કોર્ટે પણ રાષ્ટ્રગીત ગાવાની કોઈ નાગરિકને ફરજ પાડી શકાય નહીં એવો ચુકાદો આપ્યા છતાં વિવાદ હજુ શમતો નથી.*

*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ (યુયુત્સુ) ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩*

https://t.me/gujaratimaterial

*'જન ગણ મન . . . ' માં રાષ્ટ્રીય પ્રેરણા ઉમેરવા માટે તેમાં કેટલાક ફેરફારો કરાયા , તેની વિગતો રસપ્રદ છે . જે 'જન ગણ મન . . . ' આપણે ગાઈએ છીએ તે અધૂરું છે , એ પછી બીજી કડી પણ છે .*

*' વંદે માતરમ્ ' પણ પહેલી કડી ગાઈને ઇતિ માનવામાં આવે છે .*

*🌍💥🌍દનિયાના કોઈ દેશમાં રાષ્ટ્ર ગીત કે રાષ્ટ્રીય ગીત અધૂરું ગાવામાં આવતું જ નથી ! 💥💥☄️💥નતાજીએ હસન નામના મુસ્લિમ સૈનિક દ્વારા જન ગણ મન . . . નું ફૌજી રૂપાંતર કર્યું તે સમગ્રપણે ફોજ માટે અપનાવવામાં આવ્યું .📙📙📙 રોમાન હેય્સના પુસ્તકમાં તેનું વિગતે બયાન છે અને લખ્યું છે કે વરસતા વરસાદ કે આકાશેથી બોમ્બ વરસતા ત્યારે પણ આ સૈનિકો પૂરું રાષ્ટ્ર ગીત ગાતા !*

*🔖🔖🔖👨‍🎨👩‍🎨👨‍🎨આ ફૌજી ગીતની શરૂઆત આ રીતે થતી : " શુભ સુખ ચૈન કી બરખા બરસે , ભારત ભાગ્ય હૈ જાગા.* પંજાબ , સિંધ , ગુજરાત , મરાઠા , દ્રવિડ , ઉત્કલ , બંગા , ચંચલ સાગર , વિન્ધ્ય હિમાલય , નીલા યમુના ગંગા, તેરે નિત ગુણ ગાયે , તુઝ સે જીવન પાયે , સબ તન પાયે આશા , સુરજ બન કર જગ પર ચમકે ભારત નામ સુહાગા , લાલ કિલે પર ગાડ કે , લહરાયે જા, લહરાયે જા, જાય હો ! જય હો ! જય હો ! જય, જય, જય , જય હો . . . . *પછીની કડી માં દેશ અને જાતિની એકતાનો સંદેશો છે અને ભારત સુરજ બનીને ચમકે તેવી અભિલાષા છે . . . સમય અને ભાવના કેવા કેવા ઐતિહાસિક અધ્યાયો રચે છે.*

*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ (યુયુત્સુ) ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩*

👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨

*સેકન્ડ લેફ્ટનન્ટ રામા રાઘોબા રાણે*

👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨👨‍🎨

એંજિનિયર કોર્પ્સના સેકન્ડ લેફ્ટનન્ટ રામા રાઘોબા રાણે 26 જૂન 1918 ચેંડીયા કર્ણાટકમા જન્મેલા. જમ્મુ કાશ્મીર યુદ્ધ 1947-48 દરમિયાન રામા રાઘોબા રાણે અને તેમની ટીમે પાકી સેનાએ માઇનફીલ્ડમાં તબદીલ કરી મૂકેલા નૌશેરાથી રાજોરીના માર્ગમાંથી દુશ્મન સુરંગો અને રોડ બ્લોક્સને હઠાવવાની ખતરનાક અને પ્રશંષાત્મક કામગીરીના લીધે સેના સમયસર અને કોઈ જાનહાનિ વિના રજૌરી સુધી બેરોકટોક કૂચ કરી શકી. રામા રાઘોબા રાણે અને તેમના સાથી સૈનિકો ભારતીય ટેન્કોની આગળ રહી સતત ત્રણ દિવસ અને ત્રણ રાત્રિ સુધી દુશ્મનના એકધારા ગોળીબાર અને બોમ્બમારા વચ્ચે દિવસ રાતની કે અનહદ થકાવટની પરવા કર્યા વગર ક્રાઉલિંગ કરી (પેટે ઘસડાઇ) એન્ટિ ટેન્ક માઇન્સ રસ્તામાંથી દૂર કરતાં રહ્યા. *કટોકટીમાં મુશ્કેલી ભર્યા સમયે સેનાની વણથંભી આગેકૂચના શિલ્પી રાણેને તેમના અપ્રતિમ શૌર્ય બદલ યુદ્ધ સમયનાં સર્વોચ્ચ વીરતા પુરસ્કાર પરમવીર ચક્ર વડે સન્માનવામાં આવ્યા.*

*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ (યુયુત્સુ) ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩*

https://t.me/gujaratimaterial

જ્ઞાન સારથિ, [26.06.19 15:51]

[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]

Yuvirajsinh Jadeja:

🇮🇳🔰🇮🇳🇮🇳🔰🇮🇳🔰🇮🇳🔰🇮🇳🔰

*ભારત નું રાષ્ટ્રગીત — "વંદે માતરમ" છે.*

🇮🇳🔰🇮🇳🔰🇮🇳🔰🇮🇳🔰🇮🇳🔰🇮🇳

*# રાષ્ટ્રગીત ની રચના " બંકિમચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાય " દ્રારા કરવામાં આવી હતી.*

*# રાષ્ટ્રગીત બંકિમચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાય રચિત " આનંદમઠ " નવલકથા માંથી લેવામાં આવ્યું છે.*

*# રાષ્ટ્રગીત સર્વ પ્રથમ ઈ.સ.1896 માં કોંગ્રેસ ના કોલકાતા અધિવેશન માં ગવાયું હતું.*

*# રાષ્ટ્રગીત તરીકે 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ સ્વીકાર થયો.*

# રાષ્ટ્રગીત ગાવાનો સમય 65 સેકંડ નો છે.

*# સંસદ ના સત્ર નો આરંભ રાષ્ટ્રગાન થી થાય છે અને સમાપન રાષ્ટ્રગીત થી થાય છે.*

🇮🇳🙏🇮🇳🙏🇮🇳🙏🇮🇳🙏🇮🇳🙏🇮🇳

*'વંદે માતરમ્' સંસ્કૃત નહીં સંસ્કૃતિ છે.*

🇮🇳🙏🇮🇳🙏🇮🇳🙏🇮🇳🙏🇮🇳🙏🇮🇳

*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ) યુયુત્સુ ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩🙏*

https://t.me/gujaratimaterial

*વંદે માતરમ્'ના ગીતનો અર્થ ફકત રાષ્ટ્ર્ભક્તિનું ગીત નથી, પરંતુ તે આદર્શો અને સંકલ્પોને આપણા નિત્ય સાથે જોડવાનું છે, કે જેમણે આપણા દેશને સ્વાતંત્રતા સંઘર્ષને અનુપ્રાણિત કર્યું હતું. પરંતુ આઝાદ ભારતના આ સમયમાં 'વંદે માતરમ્'ને લઇને ઘણા વિવાદો ઊભા થઇ ગયા છે. લેખક તેમજ પ્રશાસનિક અધિકારી શ્રી મનોજકુમાર શ્રીવાસ્તવએ 'વંદે માતરમ્'નામના પુસ્તક લખીને આ વિવાદોને હલ કરવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે.*

* હાજર છે આ ક્રાંતિ-ગીતના સાહિત્યેતિહાસિક અભ્યાસની એક નાની એવી રજુવાત -*

હાલના સમયમાં ઘણા સ્વઘોષિત બુદ્ધિજીવી 'વંદે માતરમ્'ને લેખક બંકિમચંદ્રને દ્વિરાષ્ટ્રવાદના સિદ્ધાંતના જનકની જેમ રજૂ કરે છે. બ્રુસેલ્સમાં 2-4 મે, 2004ના દિવસે થયેલા આંતરરાષ્ટ્રીય કોમ્યુનિસ્ટ સેમિનારમાં એક ભારતીય પ્રતિનિધિ દળે તેના પેપરમાં કહ્યું કે હિન્દૂ રાષ્ટ્રના સિદ્ધાંતનું પહેલુ સ્પષ્ટ પ્રતિપાદન બંકિમચંદ્ર ચેટર્જીએ બંગાળી ભાષામાં લખેલા તેના ઉપન્યાસ આનંદ-મઠમાં કર્યું છે. 'વંદે માતરમ્' આ ઉપન્યાસનું અંગ છે.

પાકિસ્તાનના સમાચાર-પત્ર 'ડેઇલી ટાઇમ્સ'માં ખાલેદ અહમદે લખયું છે (10.11.2002) કે જેમણે કુખ્યાત 'વંદે માતરમ્' લખ્યું તેમનું નામ બંકિમચન્દ્ર હતું. જોવાની વાત એ છે કે આ તે વ્યક્તિના માટે કહેવવામાં આવે છે જેમણે 1874માં બંગદર્શનમાં લખ્યું છે કે, બંગાળ એકલા હિન્દુઓની મિલકત નથી. પેઢીઓથી બંગાળમાં હિન્દૂ-મુસ્લિમ સાથે - સાથે રહેતા આવ્યા છે. આજે દુર્ભાગ્યવશ તેમની વચ્ચે અંતર વધતું જાય છે. બધાના હિતમાં આ દિવસોમાં સમુદાયોંમાં ભાઇચારો રહે તેવી લાગણી વ્યકત કરૂ છું.

'

જો બંકિમચંદ્દ્ર મુસ્લિમ વિરોધી હોતા તો તેમના ઉપન્યાસ 'સીતારામ'(1886)માં એક પાત્ર દ્વ્રારા આવું કહેડાવતા કે 'જો તમે હિન્દૂ અને મુસલમાનને બરાબર ન સમજતા હોય તો હિન્દૂ અને મુસલમાન બન્ને દ્વ્રારા સમાયેલી આ જમીનમાં આપણા રાજ્યને સુરક્ષિત નહી રાખી શકો. તમારો અભિકલ્પિત ધર્મ રાજ્ય પાપના શાસનમાં અપધટિત થઇને રહી જાશે'. કેમકે આ લેખ આનંદ-મઠ કે બંકિમ ઉપર નથી, પરંતુ જે વાત અહીં નક્કિ કરવાની છે તે એ છે કે એક પાકિસ્તાની લેખક અને એક ભારતીય પક્ષના બંકિમના પ્રતિ એક જેવા વિચાર.

*હવે આ વાત ઉપર આવી એ કે 'વંદે માતરમ્' અંગ્રેજો વિરોધી નહોતું?* આપણા 9 બુદ્ધિજીવીઓ આ ગીતને આનંદ-મઠમાં મુસ્લિમોંના વિરૂદ્ધ સક્રિય જોવે છે ના તો અંગ્રેજો વિરૂદ્ધ. પરંતુ ખૂદ અંગ્રેજોને આ વિષયમાં કોઇ શક નહોતો કે આ ગીતનું સાચું નિશાન કોણ હતું. 'આ એક ભયંકર દેવીના પારકા જૂલ્મની વિરૂદ્ધ સતત સહકાર છે'-તેવું સર વેલેંટાઇન ચિરોલે 'ઇંડિયન અનરેસ્ટ'નામના પુસ્તકમાં લખ્યું હતું. આના થોડા વર્ષો પહેલા જી.એ.ગ્રિયર્શન ધ ટાઇમ્સ (લંડન)માં પ્રકાશિત એક લેખમાં(12મી સપ્ટેમ્બર, 1906) લખ્યું કે 'વંદે માતરમ્'ની માં મૃત્યું અને વિનાશની દેવી છે.

ચિરોલ-ગ્રિયર્શન વ્યાખ્યાને સરકારી મુજબ રોલેટ ક્મેટી રિપોર્ટ (1918)માં સમાવ્વામાં આવી, જેમાં માનવામાં આવ્યું કે ક્રમશઃ આ રાષ્ટ્રગીતના સ્તર સુધી આગળ આવી ગયું છે. આપણા નેતાઓને પણ કોઇ ભ્રમ ન્હોતો. બિપિનચંદ્દ્ર પાલના એક લેખ 'માતરમ્ ઇન વંદે માતરમ્' (વીકલી ન્યું ઇંડિયા, ઓક્ટોબર, 1906)માં કહ્યું કે ગીતની માતા રાષ્ટ્રમાતા છે. શ્રી અરવિન્દે લખ્યું કે (1908) 'ના ફકત આ રાષ્ટ્રગીત નથી પરંતુ પવિત્ર મંત્રો વાળી સશક્ત ઉર્જાથી સંયુક્ત છે. આ ઉર્જા આનંદ-મઠના લેખકને પ્રાપ્ત થઇ, જેમને અભિ-પ્રેરિત રૂષિની સંજ્ઞા આપી શકાય' 'બંકિમચંદ્દ્ર ચટર્જીએ સ્વયં આ ગીતના બાબતે કશું નહીં કહ્યું. હરીશચંદ્ર હલધરની 1885માં 'માં' પેંટિગમાં આ ગીતનો સીધી અસર દેખાય છે.

✅આજે પણ બલિદાન અને દેશપ્રેમની જ્વાળા આ 'વંદે માતરમ્' ગીતના અંદરથી ઓછી નથી થઇ. અક્ષરધામ મંદિરમાં આતંકવાદીઓ દ્વ્રારા બાળકોને ગોળી મારવાના પહેલા 'વંદે માતરમ્' કહેડાવવાનો મતલબ શું હતો? આજ 'વંદે માતરમ્'નો અનુવાદ કરીને એ.આર. રહેમાન 'માં તુઝે સલામ' ગીત ગાય છે તો તે ગજબ હોય છે. આવી હાલતમાં શું ઝગડો સલામ અને પ્રણામનો છે? 'વંદે માતરમ્'માં જો એક વાઇબ્રેટરી એનર્જી (પ્રતિક્મ્પનકારી ઉર્જા)છે. આ ઇતિહાસની અનુગૂંજ છે.

🎯આ સં

જ્ઞાન સારથિ, [26.06.19 15:51]

[Forwarded from જ્ઞાન સારથિ (Yuvirajsinh Jadeja)]

સ્કૃત નથી, સંસ્કૃતિ છે. બલિદાન, સર્વસ્ય, સમર્પણ અને ત

્યાગની સંસ્કૃતિ.

દક્ષિણપંથની પ્રતિક્રિયામાં સંસ્કૃત અને સંસ્કૃતિમાંથી પણ રીસાવાનો એક નવો રિવાજ આ દિવસોમાં નવ-બુદ્ધિજીવિઓમાં મને જોવા મળે છે.

પિયરે બોર્દોએ સાંસ્કૃતિક પૂંજીના પ્રતિ બેજ્વાબદાર બનવાથી કોમ્યુનિસ્ટોને આગ્રહ કર્યો હતો, કારણ કે નહિતર આ પૂંજીનું વિનિયોજન અને નિવેશન સામ્પ્રદાયિક તાકાતે કરીજ લેતી. પરંતુ આ દિવસો સહમતી, સબરગ જેવી સંસ્થાઓએ 'સાઝા સંસ્કૃતિ'નો જે એક પ્રક્લ્પ શરૂ કર્યો છે તેમાં જે કોઇ સાઝું નથી, તે બ્રાહ્મણવાદી અને સામ્પ્રદાયિક થવાને રોકી દેવાના લાયક માનવામાં આવે છે. પરંતુ આ ગીતને પુરાણીક નહીં, નવાપરીવર્તનની નજરથી જોવું જોઇએ.

*✍️યવરાજસિંહ જાડેજા ગોંડલ (યુયુત્સુ) ૯૦૯૯૪૦૯૭૨૩*