13 June

📆 તારીખ : 13/06/2019
📋વાર :  ગુરુવાર


🔳1889 :- ગણેશ દામોદર સવારકારનો જન્મ થયો.

🔳1889 :- મેનેજમેન્ટમાં પ્રખ્યાત સાલારજંગનો જન્મ થયો.

🔳1905 :- ક્રિકેટર શ્રી દુલીપસિંહજીનો જન્મ થયો.

🔳1932 :- નિર્મલચંદ્ર સેનનું અવસાન થયું.

🔳1940 :- જલિયાંવાલા બાગમાં હત્યાકાંડ કરનાર જનરલ ડાયરની લંડનમાં જઇ હત્યા કરનાર ઉધમસિંહ ઉપર ગુનો લાગુ પાડવામાં આવ્યો.

🔳1943 :- સુભાસચંદ્ર બોઝે સબમરીન મારફતે જર્મની થી ટોક્યો જવા નીકળ્યા.

Maxwell scottish ---- मैक्सवेल स्कॉटिश

જ્ઞાન સારથિ, [05.11.16 02:16]

भौतिक विज्ञान का कोई भी छात्र मैक्सवेल समीकरणों से भली भांति परिचित होता है. ये वही समीकरण हैं जिनके द्बारा विद्युत, चुम्बकत्व तथा प्रकाश जैसी अलग अलग राशियाँ आपस में बन्ध जाती हैं. विद्युत चुम्बक के क्षेत्र में उसकी खोज को भौतिक जगत का दूसरा महासंयुक्तीकरण कहा गया है. पहला महासंयुक्तिकरण न्यूटन ने किया था.

मैक्सवेल स्कॉटिश भौतिकशास्त्री व गणितज्ञ था जिसका जन्म 13 जून 1831 को हुआ था. यह वही वर्ष था जब महान वैज्ञानिक माइकेल फैराडे ने विद्युत चुम्बकीय प्रेरण (Electro magnetic Induction) की खोज की थी. यह एक क्रांतिकारी खोज थी और बाद में इसी विषय में मैक्सवेल ने अपना शोध कार्य किया.

मैक्सवेल ने दर्शाया कि निर्वात में विद्युत क्षेत्र तथा चुम्बकीय क्षेत्र तरंगों के रूप में गमन करता है. ये तरंगें प्रकाश के वेग से आगे बढती हैं, इन्हें विद्युत चुम्बकीय तरंगें (Electromagnetic Rays) कहा गया. उसने प्रकाश तथा रेडियो तरंगों को विद्युत चुम्बकीये तरंगें सिद्ध किया. बाद में ये भी खोज की गई कि इन्हें चलने के लिए किसी माध्यम की आवश्यकता नहीं होती.

18 वर्ष की आयु में मैक्सवेल के दो पत्र प्रकाशित हुए. जिनमें से पहला प्रत्यास्थ (Elastic) वस्तुओं के संतुलन पर तथा दूसरा ओवल वक्र (Oval Curves) पर आधारित था. इसके बाद उसने रंगों से सम्बंधित एक क्रांतिकारी खोज की. इस खोज के अनुसार सभी प्रकार के रंग वास्तव में तीन आधार रंगों (Base or Primary colours) का मिश्रण होते हैं. इन रंगों यानी लाल, हरे व नीले रंगों को अलग अलग अनुपात में मिलाकर कोई भी रंग बनाया जा सकता है.

मैक्सवेल की इस खोज ने रंगीन छपाई की बुनियाद डाली. वर्तमान में हर प्रकार की रंगीन छपाई मशीनें, रंगीन टी.वी., रंगीन फोटोग्राफी, रंगीन कंप्यूटर मॉनिटर, फोन स्क्रीन सभी कुछ इसी सिद्धांत के आधार पर कार्य करते हैं. कभी कभी हरे प्राईमरी कलर के स्थान पर पीला रंग इस्तेमाल होता है. उसने Fish Eye Lens का भी आविष्कार किया.

उसने शनि ग्रह के छल्लों के बारे में निष्कर्ष निकाला कि यह दरअसल बहुत छोटे कणों का समूह है जो उस ग्रह की परिक्रमा कर रहा है.

किंग्स कॉलेज में काम करते हुए मैक्सवेल ने विद्युत चुम्बकीय प्रेरण का भौतिक मॉडल तैयार किया, जिसकी खोज फैराडे ने की थी. उसी समय उसने प्रकाश के ध्रुवण (Polarization) पर चुम्बकीय प्रभाव की खोज की. जो विद्युत तथा चुम्बकत्व का प्रकाश के साथ संयुक्तीकरण का पहला चरण था. इसका अंतिम निष्कर्ष मैक्सवेल की चार समीकरणों के रूप में सामने आया, जिनकी गिनती भौतिक विज्ञान की महानतम समीकरणों के रूप में होती है. इनके द्बारा प्रकाश तथा अन्य विद्युतचुम्बकीय तरंगों का वेक्टर मॉडल प्रस्तुत हुआ. तथा रेडियो, माइक्रोवेव जैसी किरणों का आविष्कार संभव हो सका. दूसरे शब्दों में मैक्सवेल की खोजों ने रेडियो, टी.वी. रडार तथा अन्य संचार उपकरणों के आविष्कार के रास्ते सुझाए.

ऊष्मागतिकी में कार्य करते हुए उसने गैसों का गतिक मॉडल प्रस्तुत किया. इस मॉडल द्बारा गैसों की विशेषताओं का अध्ययन होता है. साथ ही उसने यांत्रिकी (Mechanics) का ऊष्मागतिकी (Thermodynamics) के साथ सम्बन्ध स्थापित किया. मैक्सवेल का बनाया मॉडल पदार्थ की चौथी अवस्था प्लाज्मा के अध्ययन में भी काफी उपयोगी सिद्ध हो रहा है.

यह एक सुखद संयोग कहा जाएगा कि जिस वर्ष मैक्सवेल की मृत्यु हुई उसी वर्ष (1879) महान वैज्ञानिक अलबर्ट आइन्स्टीन का जन्म हुआ. शायद प्रकृति को इस महान वैज्ञानिक का पद रिक्त रखना गवारा न हुआ.

મારા ગ્રુપ મા જોડાવા અહિયાં ક્લિક કરો

https://telegram.me/gujaratimaterial

કુમાર શ્રી દિલીપસિંહજી --- Kumar Shri Dilip Singh ji

Yuvirajsinh Jadeja:
🎾🏏🎾🏏🎾🏏🎾🏏🎾🏏🎾
⚾️⚾️કુમાર શ્રી દુલીપ સિંહજી👑👑
🏏🎾🏏🎾🏏🎾🏏🎾🏏🎾🏏
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏

🎾👉ગુજરાતે ભારતને ઘણા સ્ટાર ક્રિકેટર્સ આપ્યા છે.🔘તેમાં પણ સૌરાષ્ટ્રના ક્રિકેટરોએ ભારતીય ટીમને અમૂલ્ય યોગદાન પણ આપ્યું છે.👁‍🗨👁‍🗨13 જૂનના દિવસે આવા જ એક સૌરાષ્ટ્રના એક બાપુ ક્રિકેટનો જન્મ દિવસ છે.💠🔰🇮🇳આ બાપુ ક્રિકેટર છે કુમાર શ્રી દુલીપ સિંહજી.💠♻️💠

👉ઈંગ્લેન્ડમાં સ્મિથના નામે જાણીતા

📌પરંતુ આ ગુજરાતી ક્રિકેટરની ખાસ વાત એ છે કે તેઓ ભારત તરફથી નહીં પરંતુ🎾 ઈંગ્લેન્ડ 🎾તરફથી ક્રિકેટ રમ્યા હતા.✅✅જોકે,તેઓ વધારે ટેસ્ટ મેચ નહોતા રમી શક્યા પરંતુ તેમ છતાં તેમની રમત અને તેમની ટેક્નિક પર ક્રિકેટ જગત ફીદા છે.જોકે,ફર્સ્ટ ક્લાસ ક્રિકેટમાં તેમણે પોતાનો ડંકો વગાડ્યો હતો.🎾

♦️⭕️🇮🇳કુમાર શ્રી દુલીપસિંહજીનો જન્મ 13 જૂન 1905માં કાઠિયાવાડના સરોદરમાં થયો હતો. 
⭕️🔘દુલીપસિંહજીના કાકા રણજીતસિંહજી પણ ક્રિકેટમાં પોતાનો ડંકો વગાડી ચૂક્યા છે. આ બન્ને 🇮🇳લિજેન્ડરી ક્રિકેટરના🇮🇳 નામ પરથી ભારતમાં ડોમેસ્ટિક ક્રિકેટ ટ્રોફી 🏆રણજી ટ્રોફી🏆 અને 🏆દુલીપ ટ્રોફી🏆 રમાય છે.

વિશ્વ બાળમજૂરી દિન --- World child labor day

♻️♻️♻️💠💠♻️💠♻️💠♻️💠
✅✅આજે વિશ્વ બાળમજૂર દિનઃ💠
♻️💠♻️💠♻️💠♻️💠♻️💠♻️💠
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏

💠બાળ મજૂર એ શબ્દ સાંભળતા જ આઘાતની લાગણી અનુભવાય છે. અત્યંત દરીદ્રતાથી પીડાતા, ગરીબીરેખાથી નીચે જીવતા ઘણા પરીવારોના બાળકો પ્રાથમિક શાળામાંથી જ પોતાનો અભ્યાસ છોડી ચાની રેકડી પર, રેસ્ટોરન્ટમાં, કારખાનામાં મજૂરી કરે છે. જેને આવતી કાલનો નાગરીક ગણવામાં આવે છે. 
⭕️તે બાળક જયારે મજૂરીએ જાય ત્યારે ગાળો સાંભળવી પડે છે, રમવાની ઉંમરે ગુલામી કરવી પડે છે, હડધૂત થવું પડે છે, માનસિક તથા શારીરીક અત્યાચારનો ભોગ બનવું પડે છે. તેનું વારંવાર શોષણ થાય છે. આજે કેટલાય બાળકોનું બાળપણ શાળાઓને બદલે ફટાકડાનાં કારખાનામાં, જરીકામ, બીડીવણાટ, સોનીકામ, પથ્થરની ખાણોમાં, કાચઉદ્યોગ તથા અન્ય સ્થળે મુરઝાઈ રહ્યું છે. અસહ્ય ભાવવધારો, મોંઘવારી તથા ફુગાવાના વધતા જતા પ્રમાણમાં કુટુંબની ઓછી આવક તથા બાળકોની સંખ્યા વધુ હોવાની સ્થિતિમાં પાંચ - સાત વ્યકિતઓના પરીવાર એક જ વ્યકિતની આવક ઉપર નભી શકતો નથી. તેથી ગરીબ માતા - પિતા પોતાના બાળકોને ઓછી મજૂરીએ પણ કામમાં લગાવી દે છે. આ સ્થિતિમાં બાળમજૂરીનો આપોઆપ ઉદભવ થાય છે. આમ ગરીબી, બિમારી, અજ્ઞાનતા, મજબૂરી, નિરક્ષરતા વગેરે અનેક પરીબળો બાળમજૂરી માટે જવાબદાર છે. 

12 June

🌈 મહત્વની ઘટનાઓ

૧૭૭૭ – યુ.એસ. કોંગ્રેસ દ્વારા 'તારા અને પટ્ટીઓ' વાળો ધ્વજ, અમેરિકન રાષ્ટ્રધ્વજ (Flag of the United States) તરીકે અપનાવાયો.

૧૯૦૭ – નોર્વે (Norway)માં મહિલાઓને મતાધિકાર અપાયો.

૧૯૩૮ – 'એક્શન કોમિક્સ' દ્વારા, સુપરમેન(Superman) ચિત્રકથા પ્રકાશિત કરાઇ.

૧૯૫૧ – કોમ્પ્યુટર યુનિવાક ૧ (UNIVAC I), યુ.એસ.જનગણના બ્યુરોને સોંપાયું.

૧૯૬૨ – 'યુરોપિયન અવકાશ સંશોધન સંગઠન'ની સ્થાપના કરાઇ, જે પછીથી યુરોપિયન અવકાશ સંસ્થા(European Space Agency) તરીકે ઓળખાઇ.

૧૯૬૭ – અવકાશયાન મરિનર ૫ (Mariner 5) શુક્ર તરફ પ્રક્ષેપીત કરાયું.

વિશ્વ મજુર સંગઠન – International Labour Organization

વિશ્વ મજુર સંગઠન – International Labour Organization એટલે કે ILO એ United Nations ની સંસ્થા છે. અને દુનિયામાં કાર્ય – work ને લગતી બાબતો ઉપર નજર રાખે છે અથવા નિયંત્રિત કરે છે. વર્ષ 2002 માં બાળ-મજુરી અંગે જાગૃતિ લાવવાના ઉદ્દેશથી ILO એ દર વર્ષે 12 જૂનનો દિવસ બાળ-મજુરી વિરોધ દિવસ તરીકે ઉજવવાનું નક્કી કરેલ છે. ત્યારથી દર વર્ષે આખી દુનિયાની સાથો સાથ ભારતમાં પણ 12 જૂન બાળ-મજુરી વિરોધ દિન તરીકે મનાવાય છે.

મિત્રો, બાળ-મજુરી એ વર્તમાન સમાજનું કલંક છે. પહેલાના સમાજોમાં જ્યારે જાગૃતિનો અભાવ હતો ત્યારની વાત ના કરતા આજે આપણે બાળ-મજુરીના કલંકને દૂર કરવા કમર કસવી પડે તેમ છે, કારણ કે લાખો-કરોડો બાળકોનું આપણે બાળપણ છીનવી રહ્યા છીએ. કોઈ પણ બાળકને પુખ્ત થયા પહેલા બાળ-મજુરીમાં ધકેલી દેવાથી તેનો અભ્યાસ, સાધારણ વિકાસ, રમત-ગમત તેમજ મનોરંજનનો અધિકાર છીનવાઈ જાય છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં આવા બાળકો ગુનાખોરી કે વ્યસનની લતે ચડી જાય છે.

કેટલાય ભણવાની ઉમરના બાળકો ઘરકામ, ચાની કીટલી કે હોટલમાં મજુરી તો અનેક બાળકો જોખમી ઔદ્યોગિક કામોમાં પણ લગાડી દેવાય છે. ખેતીકામ, ગૃહઉદ્યોગ, ઢોર ચરાવવા જેવા કામો પણ અનેક બાળકોએ કુમળી વયમાં કરવા પડે છે. આ તમામથી અતિ ગંભીર એવા ભીખ માગવામાં અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં ડ્રગ-ટ્રાફિકિંગ માટે પણ બાળકોનો ઉપયોગ થાય છે અને ક્યારેક વેઠ પણ કરાવાય છે. વળી, બાળકીઓના કિસ્સાઓમાં નાની ઉમરમાં વેશ્યા-વૃત્તિ જેવા અતિ નિમ્ન કક્ષાના કાર્યો બળજબરીથી કરાવાય છે એ જાણીને આપણને આપણા સમાજ ઉપર શરમ આવવી જોઈએ. આમ છતાં સમાજની નબળાઈઓ સમાજે જ દૂર કરવી રહી એ નાતે આવો આપણે સૌ બાળ-મજૂરીને તેના દરેક સ્વરૂપે સમાજમાંથી દૂર કરવા બનતું બધું જ કરી છૂટીએ …

રામ પ્રસાદ 'બિસ્મિલ' --- Ram Prasad 'Bismil'

⚔⚔રામ પ્રસાદ 'બિસ્મિલ'⚔⚔

♦️♦️‘સરફરોશી કી તમન્ના’ને સૂત્ર બનાવી દેશના ધબકારામાં પરિવર્તિત કરવાવાળા સ્વતંત્રતા સેનાની શહીદ રામ પ્રસાદ બિસ્મિલનો આજે ૧૨૦મો જન્મદિવસ છે. 
૧૧ જુન ૧૮૯૭ના રોજ જન્મેલા બિસ્મિલ ફક્ત ૩૦ વર્ષની ઉમરે હસતા હસતા ફાંસીના ફંદે ચડી ગયા હતા અને દેશ માટે પોતાની જિંદગી ન્યોછાવર કરવાથી પાછળ નોહતા હટ્યા.

♻️🔰બિસ્મિલને દુનિયા એક ક્રાંતિકારી તરીકે યાદ રાખે છે પરંતુ તમને જણાવી દઈએ કે તેઓ ફક્ત એક શાયર જ નોહતા પણ ઇતિહાસકાર અને અનુવાદક પણ હતા. ઉત્તર પ્રદેશના શાહજહાપુરમાં મુરલીધર અને મુલમતીના ઘરમાં જન્મી બિસ્મિલે અંગ્રેજી સ્કુલમાં શિક્ષણ લીધું હતું. જો કે તેમણે હિન્દી તેમના પિતા અને ઉર્દુ એક મૌલવી પાસે શીખી હતી. બિસ્મિલને તેમના મિત્રો શબ્દોના જાદુગર કહ્યા કરતા હતા. બિસ્મિલ શાયર હતા અને ઉર્દુ તેમજ હિન્દી બન્ને ભાષાઓ પર તેમનું સારું પ્રભુત્વ હતું.

♻️♻️♻️કેવી રીતે રચવામાં આવી ‘સરફરોશી કી તમન્ના’♻️♻️

બિસ્મિલની સૌથી પ્રખ્યાત રચના ‘સરફરોશી કી તમન્ના અબ હમારે દિલ મેં હૈ’ રચવા પાછળ પણ એક રોચક કહાની છે. દુનિયા જાણે છે કે બિસ્મિલ અને અશફાક ઉલ્લા ખાં જીગરી દોસ્ત હતા.