વૈદિક સમય : જૈન ધર્મ,બૌધ્ધ ધર્મ,નંદ રાજવંશ. --- Vedic times: Jain religion, Buddhism, Nand dynasty.

🎯આજનો ટોપિક સમામાન્ય અભ્યાસ - ૧ (ક) ઇતિહાસઃ

🎯🔰2. વૈદિક સમય : જૈન ધર્મ,બૌધ્ધ ધર્મ,નંદ રાજવંશ.
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
🕉☸☯✡🔯🕉♊️⛎🛐☯🕎
☯🕉☯🕉વૈદિક સમય✝☪🕉
♒️♑️♐️♏️♎️♍️♌️♋️♊️♉️♈️
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
(ભાગ 1)

👁‍🗨👉મિત્રો ભારતીય સંસ્કૃતિને વૈદિક સંસ્કૃતિ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ✍વૈદિક સંસ્કૃતિ એટલે વેદો દ્વારા અને વેદોના કાળથી ચાલતી આવતી સંસ્કૃતિ. ભારતની સૌથી શ્રેષ્ઠ ધરોહર એ આપણા વેદો છે.જીવનના આરંભથી માંડીને અંત સુધીનું બધુ જ જ્ઞાન વેદોમાં છે.વેદોની રચના એ બહુ જ પુરાણી છે જેના નિર્માણનો સચોટ સમય આજસુધી કોઈ દર્શાવી શક્યુ નથી બસ અનુમાન જ કરી શકાયુ છે.
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏

🕉🔯વેદ એ દુનિયાના સૌથી પ્રાચીન ગ્રંથો છે અને હિન્દુ સંસ્કૃતિના સર્વોપરી ગ્રંથો હોવાની સાથે સાથે તેના આધાર સ્તંભો પણ છે.વેદ એ સંસ્કૃત શબ્દ છે 
👉જેનો અર્થ થાય છે “જ્ઞાન”.
👁‍🗨 પ્રાચીન ઋષિમુનિઓએ મંત્રોના અતિગુઢ રહસ્યોને જાણીને ,સમજીને, મનન કરીને અને અનુભુતિ કરીને એ જ્ઞાનને સરળ રીતે ગ્રંથ સ્વરૂપે સંસારના કલ્યાણ માટે પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યુ એ 🙏“વેદ”🙏 કહેવાયા.

👉 આ જગત , જીવન અને પરમેશ્વર વિશેનું વાસ્તવિક જ્ઞાન એટલે વેદ.એક માન્યતા મુજબ આ જ્ઞાન પરમપિતા પરમેશ્વરે ઋષિઓને અપ્રત્યક્ષ રૂપે આપ્યુ હતુ. વેદોમાં જ્યોતિષ , ગણિત , ધર્મ , ખગોળ , ઔષધિ , પ્રકૃતિ જેવા લગભગ બધા વિષયોનું જ્ઞાન અપાયુ છે.

👁✌️✌️‍🗨ચાર વેદ👁‍🗨👁‍🗨👁‍🗨✌️✌️

ઋગ્વેદ,યજુર્વેદ,સામવેદ,અથર્વવેદ જે ભારતના પ્રાચીન ગ્રંથો અનુસાર પહેલા વેદોનો એક ભાગમાં હતા પરંતુ મહાન ઋષિ વેદવ્યાસે તેને લોકોની સુગમતા માટે ચાર અલગ અલગ ભાગોમાં વિભાજીત કર્યા જેના કારણે તેમને વેદવ્યાસ પણ કહેવામાં આવે છે.

🕉1⃣(1) ઋગ્વેદ :

ઋગ્વેદ એ ચારવેદોમાં સૌથી જૂનો અને પહેલો છે.જેમાં મુખ્યત્વે મંત્રોનો જ સમાવેશ છે.તેમાં દેવતાઓના આવાહન ,પ્રાર્થના અને સ્તુતીઓનું વર્ણન કરવામાં આવ્યુ છે. ઋગ્વેદ સંપૂર્ણ રીતે પદ્યાત્મક રીતે લખાયેલ છે. જેમાં 1028 સૂક્તો છે. પ્રસિદ્ધ ગાયત્રી મંત્ર જે સૂર્ય સાથે સંકળાયેલ છે તે ઋગ્વેદ માંથી લેવાયેલ છે.
‘ असतो मा सद्गमय ‘ વાક્ય પણ ઋગ્વેદનું જ છે.

2⃣🕉☸(2) યજુર્વેદ :

યજુ નો અર્થ થાય છે 🔥“યજ્ઞ”🔥. યજુર્વેદમાં વિધિઓનું વર્ણન કરવામાં આવ્યુ છે. સાથે સાથે ધાર્મિક અનુસ્થાનોનું વિધિવત રીતે કરવાની સમજ અને રીતો બતાવવામાં આવી છે. 
🔥યજુર્વેદ માં 40 અધ્યાય છે યજુર્વેદની ભાષા 📝પદ્ય અને ગદ્ય બંને છે. આ વેદની મુખ્ય બે શાખા છે 📌📍(1) કૃષ્ણ યજુર્વેદ (2) શુક્લ યજુર્વેદ. 
🐎આ સિવાય રાજસૂય અને વાજપેય જેવા મહાન યજ્ઞોનું વિવરણ પણ છે. યજ્ઞો અને વિધિઓ સિવાય આ વેદમાં તત્વજ્ઞાન નું પણ વર્ણન કરવામાં આવ્યુ છે.

☸✡☸(3) સામવેદ :

સંસ્કૃતમાં 🎹“સામ”🎼 નો અર્થ થાય છે સંગીત , રૂપાંતરણ. સામવેદની રચના મુખ્યત્વે ઋગ્વેદમાં આપેલ મંત્રોનું યોગ્ય રીતે ગાન થાય તે હેતુથી કરવામાં આવી હતી. સામવેદને સંગીતનો પહેલો ગ્રંથ હોવાનું ગૌરવ પ્રાપ્ત થયુ છે. 
🎭જેમાં કુલ 1810 છંદ છે. આ વેદના મૂળમાં સંગીતની ઉપાસના અને સૌમ્યતા છે.

👉સામવેદની મુખ્ય 3 શાખાઓ છે (1) કૌથુમ (2) રાણાયનીય અને (3) જૈમનીય.

🕉✡✡⛎(4) અથર્વવેદ :✡⛎♈️

અથર્વવેદ એ છેલ્લો વેદ છે જેમાં પ્રાગ ઐતિહાસિક યુગની પ્રણાલીઓ, માન્યતાઓ અને પરંપરાઓનું વિવરણ છે.આ વેદમાં વિવિધ રોગ અને તેના નિવારણ અંગેની જાણકારી પણ આપવામાં આવી છે.

આ સિવાય અન્ય રહસ્યમય વિદ્યાઓના મંત્રો અને તાંત્રિક વિધિઓનું જ્ઞાન આપવામાં આવ્યુ છે. આયુર્વેદ વિશેની માહિતી આ વેદમાંથી જ મળી આવે છે.

✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏


🎯આજનો ટોપિક સમામાન્ય અભ્યાસ - ૧ (ક) ઇતિહાસઃ

🎯🔰2. વૈદિક સમય : જૈન ધર્મ,બૌધ્ધ ધર્મ,નંદ રાજવંશ.
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
🕉☸☯✡🔯🕉♊️⛎🛐☯🕎
☯🕉☯🕉વૈદિક સમય✝☪🕉
♒️♑️♐️♏️♎️♍️♌️♋️♊️♉️♈️
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
(ભાગ 2)

🎯(દરેક ધર્મનો સમય ગાળો અલગ અલગ હોય શકે છે.આ કોઈ સચોટ કે ચર્ચા કે વિવાદ કરવા માટે નથી ફક્ત સમજવા માટે છે ગણતરી ભુલ ક્ષમા કરશો)

👉સિંધુખીણ સંસ્કૃતિ પછીના કાળ દરમિયાન વિકસેલી સંસ્કૃતિ ને વૈદિક સંસ્કૃતિ કહે છે. વેદ એ સંસ્કૃત શબ્દ વિદ માંથી આવેલો શબ્દ છે જેનો અર્થ જ્ઞાન થાય છે. 
👉વેદો નો રચનાકાળ આશરે ઈ.સ. પૂર્વ 2000 થી ઈ.સ. પૂર્વે 1800 નો હોવાનું મનાય છે. વેદો માં સૌપ્રથમ ઋગવેદ ની રચના થઇ હતી. ત્યારબાદ અન્ય ત્રણ વેદ યજુર્વેદ, સામવેદ, અથર્વવેદ ની રચના થઇ હતી. ઋગ્વેદ એ દુનિયા નો સૌથી જુનો ગ્રંથ ગણાય છે.

👉વૈદિક યુગમાં ભણેલા લોકો વચ્ચે આદાનપ્રદાનની ભાષા સંસ્કૃત હતી.માટે,એ સમયના વેદ સિવાયનાં લખાણ પણ સંસ્કૃતમાં જ હોવાનાં.તેમને સમયગાળાની રીતે‘વૈદિક’ગણવાં હોય તો ગણી શકાય,પણ‘વૈદિક એટલે વેદમાં લખેલું’એવું ન કહી શકાય.ઉત્તર વૈદિક સમયગાળાને એટલે ઇ.સ.પૂર્વે ૬૦૦થી ઇ.સ.૧૦૦૦ સુધીના આશરે ૧,૬૦૦ વર્ષના ગાળાને ભારતીય જ્ઞાનવિજ્ઞાનના સુવર્ણયુગ તરીકે ગણાવવામાં આવ્યો છે.આ યુગમાં ક્રિયાકાંડનાં બંધન ઢીલાં પડતાં,નવા વિચારો તરફ લોકો વળ્યા.

👉બૌદ્ધ અને જૈન ધર્મોનો ઉદય થયો.ચાર્વાક(લોકાયત)જેવી ભૌતિકતાવાદી વિચારસરણીઓ નવેસરથી પ્રચલિત બની.ચરક ઉપરાંત છઠ્ઠી સદીમાં થયેલા સુશ્રુત,જીવક જેવા તબીબોએ ભારતીય તબીબીવિજ્ઞાનને સિદ્ધિના શિખરે પહોંચાડ્યું.વાઢકાપ(ઑપરેશન)ની તેમણે શોધેલી પદ્ધતિઓ અને એ માટે વપરાતાં સાધનોની બાબતમાં દુનિયાભરમાં તેમની જોડ ન હતી.યુરોપમાં એ જ્ઞાન સદીઓ પછી આવ્યું.સુશ્રુતના વિખ્યાત ગ્રંથ‘સુશ્રુતસંહિતા’માં(છઠ્ઠી સદીમાં)ઑપરેશન માટે જરૂરી ૧૨૧ સાધનોનાં ચિત્રો દર્શાવવામાં આવ્યાં છે.

👇👉જુદાં જુદાં અંગો પર વાઢકાપનાં સાધન કેવી રીતે ચલાવવાં,હાડકું ભાંગે ત્યારે શું કરવું,ચોક્કસ પ્રકારની વનસ્પતિના રેસામાંથી ટાંકા કેવી રીતે લેવા-એ બધી વિગતો‘સુશ્રુતસંહિતા’માં આલેખવામાં આવી છે.એવી જ રીતે‘ચરકસંહિતા’માં જુદા જુદા ૧૫૦ પ્રકારના રોગના અને તેમના પેટાપ્રકારોના ઉલ્લેખ છે.ઉપરાંત,ઔષધિ તરીકે વાપરી શકાય એવી ૩૪૧ વનસ્પતિ,પ્રાણીઓમાંથી મળતા ઔષધિય ગુણ ધરાવતા ૧૭૭ પદાર્થ અને જેમાંથી ઔષધિ તરીકે ખપમાં લઇ શકાય એવી ૬૪ ધાતુઓની પણ ચરકે નોંધ કરી છે.

👉આવી અનેક અસાધારણ અને આશ્ચર્યચકિત કરે એવી વિગતો ઉપરાંત,સુશ્રુત અને ચરકનાં લખાણોમાં કપાયેલાં નાક-કાન જોડવાની પણ રીત આપેલી છે.(કેમ કે,એ વખતે અપરાધીનાં નાક-કાન કાપી નાખવાની સજા અપાતી હતી.)એ રીતની સફળતા વિશે જાણવા મળતું નથી અને આધુનિક સમયમાં તેનો અખતરો થયો નથી.પરંતુ આ વિદ્વાનોની મહત્તાનો ઇન્કાર કોઇથી થઇ શકે એમ નથી.કારણ કે તેમાં વાર્તા અને હકીકતની ભેળસેળ કરવામાં આવી નથી.એ વિશુદ્ધ વિજ્ઞાન છે.તેમાં ક્યાંય ક્રિયાકાંડની કે ચમત્કારની વાતો નથી.

✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
હિંદુ ધર્મ દુનિયાનો સૌથી જુનો ધર્મ છે.
લોહ યુગ દરમ્યાન વેદોનો ઉદભવ લગભગ ૪૦૦૦ વર્ષો પહેલા થયો હોય તેવુ માનવામાં આવે છે. ઘણા વૈચારકોનું માનવું છે કે વેદોનો ઉદભવ ૬૫૦૦ વર્ષો પહેલા થયો હોવો જોઈએ કારણકે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણનો સમય ગાળો ૫૩૦૦ વર્ષોનો પહેલાનો હોવાની સાબીત થયેલ છે અને ત્યાર પહેલા વેદ વ્યાસ ઋષિએ વેદનું ચાર વેદોમાં વિભાજન કર્યં હતું.

🎯જૈનધર્મ ને લગભગ ૨૮૦૦ વર્ષોનો અને બૌધધર્મ ૨૪૦૦ વર્ષો પહેલા અને ઈસાઈ ધર્મ ૨૦૦૦ વર્ષો પહેલા અને મુસ્લિમ ધર્મ ૧૪૦૦ વર્ષો પહેલાનો છે .

👁‍🗨🙏👉આ ધર્મે જીવન જીવવાના શાશ્વત નિયમ આપેલ છે, રોજીંદા જીવનમાં પાળવાના શાશ્વત નિયમ આપેલ છે અને કોઈપણ નાત,જાત કે વર્ગના ભેદભાવ વગર દરેક મનુષ્યે જેને ઉતમ ગતિ પ્રાપ્ત કરવા કે ઉતમ જીવન જીવવા માંગે છે તેના માટે શાશ્વત રસ્તાઓ અને ફરજોનો સ્પષ્ટ ઉલેખ કરાયેલ છે. મનુષ્યના કર્મના આધાર પર ભગવાન મનુએ ચાર ભાગ પાડ્યા જેને વર્ણ કહેવાય છે જેમાં બ્રાહ્મન,ક્ષત્રિય,વૈષ્ય અને શુદ્ર આ ચાર ભાગના મનુષ્યના કર્મના અને મનુષ્યની ફરજ અને કર્મના શાશ્વત નિયમ અને વર્ણ વચ્ચેના આંતરીક સંબધો માટેના સ્પષ્ટ શાશ્વત નિયમ આપેલ છે જેને આપણે “મનુ સ્મુતિ” તરીકે જાણીએ છીએ. એજ રીતે દરેક વર્ણના મનુષ્યના જીવન જીવવાના ચાર તબક્કામાં વિભાજીત કારેલ છે જેમાં બ્રહ્મચાર્ય, ગૃહસ્થ , વાનપ્રસ્થાન, અને સન્યાંસ આશ્રમ તરીકે અને દરેક આશ્રમમાં પાળવા પડતા ખાવાના અને પિવાના,સુવાના એટલે કે જીવનાના વહેલી સવારથી રાત્રી સુધીના નિયમ નિત્ય કર્મો કરવાના નિયમ આપેલ છે. હીન્દુ લખાણ કે શાસ્ત્ર મુખ્યત્વે શ્રુતિ અને સ્મિતિમાં વિભાજીત થાય છે જે ધર્મશાસ્ત્ર,
તત્વજ્ઞાન,પૌરાણિક,વૈદિક યજ્ઞ, વિધિ અને મંદિરોનું નિર્માણ વગેરે વિશે લખાણ છે.
વૈદિક વિચાર ધારા આમતો ઈન્ડો-આર્યન ધર્મ છે અને તેનો ઉદભવ કાળ ૧૭૫૦ થી ૫૦૦ સામાન્ય યુગ પહેલાનો ગણવામાં આવે છે.

વૈદિક વિચાર લગભગ ૩૭૦૦ વર્ષ જુનો છે અને ૨૫૦૦ વર્ષો પહેલા તેનો અંત આવેલ. 
🙏👉વૈદિક વિચાર ધારા પછી હીન્દુવાદની શરૂઆત થઈ જેનો સમય ગાળો ૨૮૦૦ વર્ષો થી ૧૨૦૦ વર્ષોનો છે. આ વર્ષો દરમ્યાન ઘણા નવા વિચાર હીન્દુ વિચાર ધારા સાથે જોડાયા જેમકે કર્મ,પુનઃજન્મ,વ્યક્તિગત દિવ્ય જ્ઞાનપ્રાપ્તી, કાયાપલટ જેવા વિચાર વૈદિક યુગમાં નહોતાં .
વૈદિક સનાતન તત્વજ્ઞાન મુળભુત આને રૂઢિચુસ્ત
રીતે છ આસ્તિક દર્શન માં વહેચાયેલ છે જેનો આધાર “વેદ” છે અને આ છ આસ્તિક દર્શન “વેદ”ને સર્વોતમ શાસ્ત્ર તરીકે સ્વિકારે છે. ત્રણ નાસ્તિક દર્શન છે જે “વેદ”ને સર્વોતમ શાસ્ત્ર તરીકે સ્વિકાર કરતાં નથી પણ બીજા પુસ્તક કે વિચાર ધારા પર આધારિત છે.

👁‍🗨👁‍🗨⭕️છ આસ્તિક દર્શન કે સમ્પ્રદાય આ પ્રમાણે છે👇

(૧) સાંખ્ય દર્શન :- નાસ્તિક અને મજ્બુત રીતે
દ્વૈતવાદી અને ચૈતન્ય અને દ્રવ્યના સંશર્ગ પર આધારિત છે. કપિલ ઋષિએ સાંખ્ય દર્શન ગ્રંથ લખેલ છે.
(૨) યોગા:- આ વિચારધારા ધ્યાન, ચિંતન અને મોક્ષ કેન મુક્તિ પર ભાર આપે છે પતંજલી ઋષિ એ અષ્ટાંગ યોગા આપેલ તે યોગા દર્શન નો ભાગ છે
(૩) ન્યાય સુત્ર:- તર્ક અથવા ન્યાય જ્ઞાનનો
સ્ત્રોત અથવા સાધન વિશે સંશોધન કરવું તે આ દર્શન નો ભાગ છે.
(૪) વૈશેષિક દર્શન અથવા અણુવાદ:- વૈશેષિક દર્શન સૌથી પહેલા મહર્ષિ કણાદ એ લખ્યુ હતું પ્રયોગમુલક અથવા અનુભવ પર અધારિત આ દર્શન પ્રમાણે દરેક સ્થુળ પદાર્થ કોઈ નાનામાં નાના કણમાં વિભાજન પામે છે.
(૫) મિમાંશા :- મીમાંશા નો અર્થ થાય છે “શોધવું” પક્ષ પ્રતિપક્ષ દ્વારા વેદવાક્ય નો ચોક્કશ અર્થ થાય છે મિમાંશા. એ દર્શન પ્રમાણે ભગવાનના અસ્તિત્વ વિશે નહી પણ માણસના ગુણ પર વધારે ભાર દેવાનો થાય છે.
(૬) વેદાંતા:- જ્ઞાન દર્શન નો છેલ્લો ભાગ છે તેમાં વેદ,જ્ઞાન, કર્મના સિધ્ધાંતો મુખ્ય છે. આ દર્શનનું મધ્યયુગીન પછીથી પ્રભુત્વ દેખાણું

✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
♻️
ત્રણ નાસ્તિક દર્શન માં ચાર્વાક દર્શન , જૈન ધર્મ અને બુધ્ધ ધર્મ નો સમાવેશ થાય છે.
(૧) ચાર્વાક દર્શન:- પ્રત્યક્ષ પ્રમાણને જ માને છે. પરલૌકીક કે ભગવાનના અસ્તિત્વને સ્વિકારતા નથી.ચાર્વાક દર્શન માં છ દર્શન નો સમાવેશ થાય છે (૧) ચાર્વાક (૨) માધ્યમિક (૩) યોગાચાર (૪) સાત્રાતિક (૫) વૈભાષીક (૬) આર્હત જેમાં વેદ સાથેના અસહમતિના સિધ્ધાંતો લખેલા છે.

🎯(૨) જૈન ધર્મ :- જે મૂળ અહિંસાના માર્ગ પર ચાલવાની શિક્ષા આપે છે. જૈન ધર્મના નિયમોને માની તેનું પાલન કરનારાના વ્યક્તિઓને શ્રાવક અને શ્રાવિકા કહે છે. પ્રથમ તીર્થંકર તરીકે આદેશ્વર ભગવાનની ગણના થાય છે આ ધર્મના મૂખ્ય બે સંપ્રદાય છે, શ્વેતાંબર અને દિગંબર. જૈન ધર્મ એ હિન્દુ ધર્મ સાથે વિશેષ સામ્ય ધરાવે છે.
નવકાર મંત્ર એ જૈન ધર્મના અનુયાયીઓ માટેનો આધારભૂત મંત્ર છે, આ મંત્ર દ્વારા કોઇ એક વ્યક્તિની પૂજા નહીં પરંતુ બધાજ સર્વોચ્ચ આધ્યાત્મિક મહાત્માઓનાં ગુણોની પૂજા કરવામાં આવે છે.

🎯(3) બુધ્ધ ધર્મ :- તેનો પ્રાચિન ગ્રંથ “ત્રીપીટક” છે જે પાલી ભાષામાં છે. શીલ, પારિમિતા, 
ધ્યાન, જાગરૂક્તા,પ્રજ્ઞા,કરૂણા,મઠ્જીવન મુખ્ય પાસા છે. સત્ય,સાદગીનું અતિ મહત્વ છે.

👁‍🗨👁‍🗨આમછતાં મધ્યકાલીન વિચારકો અને તત્વવેતાઓ જેવાકે વિદ્યારણ્ય એ ભારતિય તત્વજ્ઞાનને સોળ વિચારધારામાં વર્ગિકૃત કરેલ છે જેમાં

(૧) સાંખ્ય (૨) યોગા (૩) ન્યાય (૪) વૈશેષિક (૫) પુર્વ મીમાસાં (૬) વેદાંતા (૭) અદ્વૈત (૮) વિશિષ્ટ અદ્વૈત (૯) દ્વૈત (૧૦) દ્વૈતાદ્વૈતા (ભેદા અભેદા) (૧૧) શુધ્ધ અદ્વૈતા (૧૨) અકિંત્ય (ભેદા અભેદા) (૧૩) શૈવ ધર્મ (૧૪) પશુપતા શૈવ ધર્મ (૧૫) શૈવ સિદ્ધાંતા (૧૬) કાશ્મિર શૈવ ધર્મ
આ વિવિધ દર્શન સાસ્ત્રમાં તફાવત હોવા છતાં,
એક અર્થમાં એકતા પણ છે

✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏

🎯આજનો ટોપિક સમામાન્ય અભ્યાસ - ૧ (ક) ઇતિહાસઃ

🎯🔰2. વૈદિક સમય : જૈન ધર્મ,બૌધ્ધ ધર્મ,નંદ રાજવંશ.
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
🕉☸☯✡🔯🕉♊️⛎🛐☯🕎
☢☯☢☯બૌધ્ધ ધર્મ☯☢☯☢
☣☯☣☯☣☯☣☯☣☯☣
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
(ભાગ 3)

☯બૌદ્ધ ધર્મ નો જન્મ ભારતમાં થયો હતો. આ ધર્મનો ઇતિહાસ ખૂબ જુનો છે. ☯તેનો ફેલાવો પાછળથી ચીન દેશમાં વધુ થયો. 
☯ભગવાન બુદ્ધ આ ધર્મના સ્થાપક હતા. તેમનો જન્મ ઇ.પૂ. ૫૬૩ના વર્ષમાં ભારતના કપીલવસ્તુ નગરમાં થયો હતો.

👉☯💟સિદ્ધાર્થ ગૌતમ બુદ્ધ એ બૌદ્ધ ધર્મના સ્થાપક છે તથા હિંદુ ધર્મમાં વિષ્ણુના ૧૦ અવતારોમાં નવમા અવતાર ગણાય છે. 

☯✡જો કે બૌદ્ધ આ અવતારવાદમા આસ્થા ધરાવતા નથી. 
👶ઇ.સ. પુર્વે ૫૬૩ના વર્ષમાં બુદ્ધનો જન્મ કપિલવસ્તુ નગરીમાં શાલ્ક્ય પરિવારમાં થયો હતો. 
👶જન્મ સમયે તેમનું નામ સિદ્ધાર્થ હતું. જન્મના કેટલાક દિવસો બાદ માતાનું અવસાન થતાં તેમનો ઉછેર તેમની માસી 👳‍♀ગૌતમીએ કર્યો હતો. 
👳‍♀આથી તેને લોકોએ ગૌતમ કહીને બોલાવવાનું શરૂ કર્યું હતું. 
🎅ગૌતમ બુદ્ધ 80 વર્ષ સુધી જીવ્યા હતા. 
👳ગૌતમ બુદ્ધને શાક્યમુનિ પણ કહેવાય છે.
⛺️બોધગયા નગરમાં આ ધર્મનું ધર્મસ્થાન છે. 
📚આ ધર્મનો પ્રાચિન ધર્મગ્રંથ ' ટ્રીપીતક ' છે જે✍ પાલી ભાષામાં લખાયો છે.
👉 આ ધર્મના ધર્મસ્થાનને પેગોડા કહે છે. 👉બૌદ્ધ ધર્મનો હેતુ નિર્વાણને પામવાનો છે અને તેમના જીવનમાં સત્યનું અને સાદગીનું મહત્વ છે. 
✋✌️તેના માર્ગને 'અષટઆત' માર્ગ કહે છે. 
💆‍♂આ ધર્મમાં ધ્યાનનું સવિશેષ મહત્વ છે.
🙆‍♂વિપશ્યના ધ્યાનની રીતનો ફેલાવો ભગવાન બુદ્ધે કર્યો હતો.

✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏

🙆‍♂પાલિ ભાષા એ પ્રાચીન ભારતની એક પ્રસિદ્ધ
ભાષા હતી. આ ભાષા હિન્દ-યૂરોપીય ભાષા-પરિવારમાંની એક બોલી અથવા પ્રાકૃત ભાષા ગણાય છે. પાલી ભાષાને બૌદ્ધ ધર્મના મહત્વના પ્રાચીન ગ્રંથ ત્રિપિટકની ભાષાના રૂપમાં પણ ઓળખવામાં આવે છે. પાલી ભાષાને બ્રાહ્મી પરિવારની લિપિઓમાં લખવામાં આવતી હતી. હાલમા પાલિ ભાષાને મુખ્યત્વે દેવનાગરી લિપિમા લખવામાં આવે છે.

💠🎯🔘ભારત ના પ્રથમ વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નહેરુ એ કહેલું વાક્ય વિશ્વને એક નવી દિશા દર્શાવે એવું છે. એમણે કહ્યું હતું કે, “વિશ્વએ યુધ્ધ અને બુદ્ધમાંથી કોઈ એકની પસંદગી કરવી પડશે”

👉મૂળ ત્રિપિટકમાં ભાષાનું ક્યાંય પણ કોઈ નામ નથી જોવા મળતું. કિંતુ બુદ્ધઘોષ આદિ આચાર્યોએ બુદ્ધના ઉપદેશોની ભાષાને માગધી કહી છે. વિસુદ્ધિમગ્ગ તેમ જ મહાવંસમાં આ માગધી ભાષાને બધાં પ્રાણીઓની મૂળભાષા કહેવામાં આવી છે. એના સ્થાન પર પાલિ શબ્દનો પ્રયોગ પ્રાય: ૧૪મી શતાબ્દી ઈ.થી પૂર્વેના સમયમાં નથી જોવા મળતો. પણ હા, બુદ્ધઘોષે પોતાની અટ્ઠકથાઓમાં પાલિ શબ્દનો પ્રયોગ કર્યો છે, પરંતુ એ ભાષાના અર્થમાં નહીં પણ, બુદ્ધવચન અથવા મૂળત્રિપિટકના પાઠના અર્થમાં કર્યો છે અને તે પણ પ્રાય: આ પાઠને અટ્ઠકથા કરતાં ભિન્ન દેખાડવાના હેતુ માટે. આ પ્રકારે ક્યાંક એમણે કહ્યું છે કે એમની પાલિ આ પ્રકારે છે, કિંતુ અટ્ઠકથામાં ઐવું છે, અથવા આ વાત ન તો પાલિમાં છે કે ન તો અટ્ઠકથામાં આવી છે.

✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💠👁‍🗨♻️ચીનના હેનાનની લ્યૂશાન કાઉન્ટીમાં આવેલા ઝાઉકોન ટાઉનશીપમાં આવેલું સ્પ્રિંગ બૌદ્ધ મંદિર દુનિયાનું સૌથી ઉંચી મૂર્તિ છે. નેશનલ ફ્રીવે નંબર 311ની નજીક આવેલા ફોર્દુશાન સિનિક એરિયામાં આ મંદિર સ્થિત છે.
🎯દુનિયાનું ત્રીજું સૌથી ઉંચું જાપાનનું બુદ્ધ મંદિર
ઉંચાઈ- [120 મીટર (394 ફૂટ)]
👁‍🗨દુનિયાનું બીજુ સૌથી ઉંચું મ્યાનમાર લેક્યૂન સેટક્યાર બુદ્ધ મંદિર

☯ભગવાન બુદ્ધ આજે તેમના જીવન અને જીવન સંદેશાઓને લીધે જગતભરમાં જાણીતા છે.ગૌતમ બુદ્ધનું સંપૂર્ણ જીવન એક બોધકથા જેવું છે.સાથે જ તેમને જગતને જીવન જીવવાના કેટલાક સૂત્રો પણ બતાવ્યા હતા.

☯પ્રચલિત માન્યતાઓ પ્રમાણે સિદ્ધાર્થ ગૌતમનો જન્મ મૌર્ય રાજા અશોકના શાસનના ૨૦૦ વર્ષ પહેલા થયો હતો. તેઓનો જન્મ પ્રાચીન ભારતના લુમ્બિનિ(જે આજે નેપાળમાં છે)માં થયો હતો. રાજા સુદ્ધોધન તેમના પિતા અને રાણી મહામાયા તેમના માતા હતા. તેમનાં જન્મ વખતે અથવા તેના થોડાજ સમય બાદ માતા મહામાયાનું અવસાન થયું હતું. એમના નામકરણ વખતે ઘણાં વિદ્વાનોએ ભવિષ્યવાણી કરી હતી કે એ મહાન રાજા અથવા મહાન સદ્પુરુષ બનશે.

💟એક રાજકુમાર હોવાથી સિદ્ધાર્થ ગૌતમનો વૈભવી રીતે ઉછેર થયો હતો. ૧૬ વર્ષની વયે તેમનાં લગ્ન યશોધરા સાથે કરવામાં અવ્યા હતા. સમય વહેતા તેમને રાહુલ નામના પુત્રનો જન્મ થયો. જે જોઈએ એ બધું જ હોવા છતાં તેમને એવું લાગતું કે ભૌતિક સુખ જીવનનું સર્વોચ્ચ લક્ષ્ય નથી.

💟૨૯ વર્ષની ઉંમરે એક દીવસ નગરચર્યા દરમ્યાન તેમણે એક વૃદ્ધ વ્યક્તિ, એક રોગી વ્યક્તિ, એક સડી રહેલ મડદું અને એક સાધુને જોયા. આની તેમના માનસ પર ઊંડી અસર થઈ. જીવનના આ દુઃખોમાંથી મુક્તિનો માર્ગ શોધવા તેમણે વૈભવી જીવન છોડી એક ભિક્ષુક તરીકે જીવવા પ્રયાણ કર્યું. બુદ્ધ ભગવાન ખરેખર બહુ મહાન હતા.

☸🕉એક સન્યાસી તરીકે જીવન જીવીને અને આનાપાન-સતી (શ્વાસોચ્છવાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની પ્રક્રિયા) દ્વારા ૩૫ વર્ષની વયે તેમને બોધિ (સવોચ્ચ જ્ઞાન) પ્રાપ્ત થયું અને તેઓ બુદ્ધ (સર્વજ્ઞ) કહેવાયા અને તેમણે જીવનમૃત્યુના ચક્રમાંથી મુક્તિ મેળવી. શ્વાસોચ્છવાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની પ્રક્રિય નેવિપસના ધ્યાન કહે છે.

🕉શેષ જીવન

બોધિ પ્રાપ્ત કર્યા પછીનું જીવન તેમણે લોકોમાં જ્ઞાનનાં પ્રસાર અને તેમના દુઃખની મુક્તિ માટે ગાળ્યા. ૮૦ વર્ષની વયે તેમણે ભૌતિક શરીરનો ત્યાગ કર્યૉ.

🔘ભારત ના પ્રથમ વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નહેરુ એ કહેલું વાક્ય વિશ્વને એક નવી દિશા દર્શાવે એવું છે. એમણે કહ્યું હતું કે, “વિશ્વએ યુધ્ધ અને બુદ્ધમાંથી કોઈ એકની પસંદગી કરવી પડશે”
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏

🎯આજનો ટોપિક સમામાન્ય અભ્યાસ - ૧ (ક) ઇતિહાસઃ

🎯🔰2. વૈદિક સમય : જૈન ધર્મ,બૌધ્ધ ધર્મ,નંદ રાજવંશ.
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
🕉☸☯✡🔯🕉♊️⛎🛐☯🕎
☯ગૌતમ બુદ્ધ અને બૌદ્ધ ધર્મ☯☢
☣☯☣☯☣☯☣☯☣☯☣
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
(ભાગ 4)
ગૌતમ બુદ્ધ
🔯બૌદ્ધ ધર્મનાં સ્થાપક ગૌતમ બુદ્ધ
🔯જન્મ: ઇ.સ પૂર્વે 563માં ઉ.બિહારનાં કપિલવસ્તુમાં નેપાળની તળેટીનાં લુબ્મિની નામે વનમાં થયો.
🔯તેમનો જન્મ વૈશાખ પૂર્ણિમાનાં દિવસે થયો.
🔯પિતા: શુધ્દ્દોધન-શાક્ય જાતિનાં વડા હતાં.
🔯માતા: મહામાયાદેવી -જન્મ પછી થોડાજ દિવસમાં અવસાન
🔯પાલક માતા: મહા પ્રજાપતિ ગૌતમી તેમની પાલક માતા હતા,તેથી માતાના નામ પરથી તેમનું નામ " ગૌતમ " પડ્યું.
✡મુળ નામ: સિદ્ધાર્થ(ગૌતમ ગોત્રનાં હોવાથી ગૌતમ)
✡શાક્યજાતિનાં હોવાથી " શાક્યસિંહ"કે " શાક્યમૂનિ "તરિકે પણ ઓળખાતાં.
બૌધિ(જ્ઞાન) પ્રાપ્ત થતાં " બૌદ્ધ " કહેવાયા.
✡લગ્ન: સિધ્દ્દાર્થના લગ્ન " યશોધરા " સાથે થયાં.જેનાંથી એક પુત્રનો જન્મ થયો.👦🏻જેનું નામ " રાહુલ " રાખવામાં આવ્યું.
☸ગૃહત્યાગ: 29 વર્ષની વયે ગૃહત્યાગ કર્યો.ગૃહત્યાગનાં પ્રસંગને" ☸મહાભિનિષ્કમણ"કહેવામાં આવે છે.
🔯આશરે 7 વર્ષ સુધી ભ્રમણ કર્યા પછી-બોધીગયામાં પિપળાનાં વૃક્ષ નીચે જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું.જે વૃક્ષને " બૌદ્ધિ વૃક્ષ " તરિકે ઓળખવામાં આવે છે.
🔯ઉપદેશ: બુદ્ધે પ્રથમ ઉપદેશ " ઋષિપતન "(સારનાથ)માં આપ્યો. તેમનો પ્રથમ ઉપદેશ" ધર્મચક્ર પ્રવર્તન "તરિકે ઓળખાય છે.
✡45 વર્ષ સુધી ધર્મ ઉપદેશનું કાર્ય કર્યુ.
♉️તેમનાં ઉપદેશ વચનો બૌદ્ધ ધર્મનાં 
ધર્મનાં ધર્મગ્રંથ" ત્રિપિટક "માં સચવાયા છે.
♊️અવસાન: 80 વર્ષની ઉંમરે " કુશીનારા"માં નિર્વાણ થયું.તેમનુ મૃત્યુ 'બુદ્ધ અતિસાર'(ડાયેરિયા)ની બિમારીથી થયુ.

☢☣📴ધર્મપરિષદો🈹☢🈳
બુદ્ધનાં અવસાન પછી બૌદ્ધ સાધુઓ વચ્ચે સમાનતા સ્થાપવા તથા મતભેદો નિવારવા ધર્મપરિષદો યોજાય.કુલ ચાર પરિષદો યોજાય.

🈳પ્રથમ પરિષદ:
મગધનાં રાજા અજાતશત્રુનાં સમયમાં રાજગૃહમાં
મહાકશ્યપનાં પ્રમુખ પદે.
બુદ્ધનાં ઉપદેશોનું સંકલન કરવાંમાં આવ્યું.

🈹બીજી પરિષદ :
મગધનાં રાજા કાલાશોકનાં સમયમાં વૈશાલીમાં
સર્વકામિનીનાં અધ્યક્ષ પદે
બૌદ્ધ સંઘમાં ઉભી થયેલી અશિસ્ત અંગે કડક પગલાં લેવાયા .

🈹ત્રીજી પરિષદ:
સમ્રાટ અશોકનાં સમયમાં પાટલિપુત્રમાં
તિષ્યનાં પ્રમુખ પદે યોજાય.
બૌદ્ધ તત્વજ્ઞાન વિશે ચર્ચા

🈳ચોથી પરિષદ:
કનિષ્કનાં સમયમાં કાશ્મિરમાં
પ્રમુખ તરિકે વસુમિત્ર અને ઉપપ્રમુખ તરિકે 
મહાકવિ અશ્વઘોષ

🔯♒️♉️♈️આ પરિષદમાં બૌદ્ધ ધર્મનાં બે ભાગ પડ્યા.♑️(1) હિનયાન અને(2) મહાયાન
♉️♑️હિનયાન - બૌદ્ધધર્મનાં મુળ સિધ્ધાંતોને માનતો
♑️♑️મહાયાન - મૂર્તિપુજા અને મંદિરોમાં માનતો

📕📘બૌદ્ધ સાહિત્ય
બૌદ્ધ સાહિત્ય 'પાલી' ભાષામાં લખાયેલું છે.
📚📚બૌદ્ધ ધર્મનો ધર્મગ્રંથ "ત્રિપિટક" છે, જેનાં ત્રણ વિભાગો છે.-વિનયપિટક,સુત્તપિટક અને અભિધમપિટક

🚩વિનયપિટક-સૌથી પ્રાચિન છે.જેમાં બૌદ્ધ સાધુ-સાધ્વીઓએ પાળવાનાં સદાચાર આપેલા છે.એટલે કે આચારસંહિતા.

🎌🚩સુત્તપિટક -સુત એટલે ઉપદેશ.આ ગ્રંથમાં વ્યાખાનો અને ઉપદેશો છે.
📌📍અભિધમપિટક- બૌદ્ધધર્મનાં સિધ્ધાંતો અંગે ચર્ચા છે.

✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏

👁‍🗨 બૌદ્ધ ગુફાઓ ભારત દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા ગુજરાત રાજ્યના સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારમાં આવેલા રાજકોટ જિલ્લાના ગોંડલ તાલુકાના ખંભાલીડા ગામે આવેલી છે. આ ગુફાઓ તાલુકા મથક ગોંડલથી આશરે ર૦ કી.મી. જેટલા અંતરે આવેલી છે.
👁‍🗨બૌદ્ધ ગુફાઓના અસ્તિત્વને કારણે નાનું એવું
ખંભાલીડા પુરાતત્વવિદો અને પ્રકૃતિપ્રેમીઓ માટે મહત્વનું બન્યુ છે. ઇસ ૧૯પ૭-પ૯માં સંશોધન દરમ્યાન ખંભાલીડાના પાદરમાં આવેલી ટેકરીઓની ઓથમાં ક્ષત્રિય અને ગુપ્ત કાળના સંધી સમયની બૌદ્ધ ગુફાઓની અલભ્ય શોધ થઈ હતી. આ ગામમાં ૧૭૦૦થી ૧૮૦૦ વર્ષ પહેલાના સમયની બૌદ્ધ ગુફાઓમાં વિહાર સભામંડપો અને ચૈત્યગૃહો આવેલ છે. આ ગુફાના પૂર્વદ્વારની બંને બાજુએ ઊંચા કદની ખંડીત હાલતમાં બોધિસત્વ પદ્મપાણિ અવલોકિતેશ્વર અને વજ્જપાણિ મૂર્તિઓ કોતરેલી જોવા મળે છે.
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏

♻️ત્રિપિટક ( પાલિ ભાષા:તિપિટક; શાબ્દિક અર્થ: ત્રણ પટારા) બૌદ્ધ ધર્મ નો એક પ્રાચિન ધર્મગ્રંથ છે. આ ગ્રંથ પાલી ભાષામાં લખવામાં આવ્યો છે. આ બૌદ્ધ ધર્મનો મુખ્ય ગ્રંથ છે ♻️જેને બધા જ બૌદ્ધ સંપ્રદાયો (મહાયાન, થેરવાદ, બજ્રયાન, મૂલસર્વાસ્તિવાદ, નવયાન આદિ) માને છે. આ બૌદ્ધ ધર્મનો પ્રાચીનતમ ગ્રંથ છે જેમાં ભગવાન બુદ્ધના ઉપદેશ સંગ્રહિત કરવામાં આવેલા છે . આ ગ્રંથને વિભિન્ન ભાષાઓમાં અનુવાદિત કરવામાં આવ્યો છે. આ ગ્રંથમાં ભગવાન બુદ્ધ દ્વારા બુદ્ધત્ત્વ પ્રાપ્ત કર્યું તે સમયથી લઇને મહાનિર્વાણ સુધી આપેલાં પ્રવચનોને સંગ્રહિત કરવામાં આવ્યા છે.

👁‍🗨ત્રિપિટક ગ્રંથને ત્રણ ભાગોમાં વિભાજિત કરવામાં આવેલ છે. વિનયપિટક, સુત્તપિટક ઔર અભિધમ્મ પિટક. જેનો વિસ્તાર આ પ્રકારનો છે -
👇વિનયપિટક👇
સુત્તવિભંગ (પારાજિક, પાચિત્તિય)
ખન્ધક (મહાવગ્ગ, ચુલ્લવગ્ગ)
પરિવાર
પાતિમોક્ખ
⭕️સુત્તપિટક⭕️
દીઘનિકાય
મજ્ઝિમનિકાય
સંયુત્તનિકાય
અંગુત્તરનિકાય
ખુદ્દકનિકાય
♻️અભિધમ્મપિટક♻️
ધમ્મસંગણિ
વિભંગ
ધાતુકથા
પુગ્ગલપઞ્ઞતિ
કથાવત્થુ
યમક
પટ્ઠાન

🎯🎯બૌદ્ધનાથ નેપાળના પાટનગર
કાઠમંડુના પૂર્વ ભાગમાં આવેલ પ્રસિદ્ધ બૌદ્ધ સ્તૂપ તેમ જ તીર્થસ્થળ છે. આ સ્તૂપ દુનિયાના સૌથી મોટા સ્તૂપો પૈકીનો એક છે એવી સ્થાનિક માન્યતા છે . આ સ્થળને વિશ્વ ધરોહર સ્થળ તરીકે ઘોષિત કરવામાં આવેલ છે.
આ સ્તૂપના નિર્માણ કાર્ય દરમિયાન આ વિસ્તારમાં ભયંકર દુષ્કાળ પડ્યો હતો, આથી પાણી ન મળવાને કારણે ઝાકળના બિંદુઓથી આ સ્થાપત્ય બનાવવામાં આવ્યું હોવાની સ્થાનીક માન્યતા છે.
આ સ્તૂપ ૩૬ મીટર ઊંચાઈ ધરાવતું સ્થાપત્ય કલાનું સુંદર ઉદાહરણ પ્રસ્તુત કરે છે.

✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏

🎯આજનો ટોપિક સમામાન્ય અભ્યાસ - ૧ (ક) ઇતિહાસઃ

🎯🔰2. વૈદિક સમય : જૈન ધર્મ,બૌધ્ધ ધર્મ,નંદ રાજવંશ.
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
🕉☸☯✡🔯🕉♊️⛎🛐☯🕎
☢☯☢☯જૈન ધર્મ☯☢☯☢
☣☯☣☯☣☯☣☯☣☯☣
✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏
(ભાગ 5)

♻️જૈનત્વ પ્રમાણે તીર્થંકર એ એવી વ્યક્તિ છે જેઓ આત્મમુક્તિ, બોધ પામી મોક્ષને પ્રાપ્ત કરે છે અને ત્યાર બાદ આધ્યાત્મિક માર્ગે ગવધવા ઈચ્છુક આવનારી પેઢી માટે માર્ગદર્શક બને છે.

🕎જૈન ધર્મ અથવા જૈનત્વ ભારતમાં ઉદ્ભવેલો અને પાળવામાં આવતો એક ધર્મ છે, 
🕎જે મૂળ અહિંસાના માર્ગ પર ચાલવાની શિક્ષા આપે છે. 
🕎જૈન ધર્મનાં અનુયાયીઓને શ્રાવક કહેવામાં આવે છે. 
🕎મહાવીર સ્વામી આ ધર્મના ૨૪મા તીર્થંકર હતા તથા, 
🕎પ્રથમ તીર્થંકર તરીકે આદેશ્વર ભગવાનની ગણના થાય છે. 
🕎આશરે ૨૬૦૦ વર્ષ પહેલા જન્મેલા ભગવાન મહાવીર, અહિંસાના જીવતા જાગતા પ્રતીક હતા. 
☮તેમનુ લૌકિક નામ વર્ધમાન હતું. તેઓ જૈન ધર્મના ચોવીસમાં તીર્થંકર તરીકે પૂજાય છે. 
🕎નાનપણથીજ નિડર એવા મહાવીર સ્વામીનુ બાળપણ મહેલમાં વિત્યુ.

☮પંથ

શ્વેતાંબર · દિગંબર · તેરાપંથ ·
સ્થાનકવાસી · વીસપંથ · મૂર્તિપૂજક

🛐ગ્રંથ
કલ્પસૂત્ર · આગમ · તત્વાર્થ સૂત્ર · સન્મતિ પ્રાકરણ

⛎પ્રાર્થના અને સંકલ્પ (પ્રતિજ્ઞાઓ)
નવકાર મંત્ર · અહિંસા · બ્રહ્મચર્ય ·
સત્ય · નિર્વાણ · અસ્તેય · અપરિગ્રહ ·
અનેકાંતવાદ · પરસ્પરોપગ્રહો જીવાનામ્ ·
અણુવ્રત · ગુણવ્રત · શિક્ષાવ્રત ·
અતિચાર 

🕎આ ધર્મના મૂખ્ય બે સંપ્રદાય છે, શ્વેતાંબર અને
દિગંબર .
⛎ શ્વેતાંબર સંપ્રદાયની માન્યતા અનુસાર તેમણે યશોદા સાથે લગ્ન કર્યા હતા અને તેમની પુત્રીનુ નામ 💟પ્રિયદર્શના હતું. 
☣જ્યારે દિગંબર સંપ્રદાય તેમને બાળ બ્રહ્મચારી માને છે. 
♐️ત્રીસમાં વર્ષે મહાવીરે ગૃહત્યાગ કર્યો હતો. 
♐️તેમણે બાર વર્ષની આકરી તપસ્યા કરીને મન પર વિજય મેળવ્યો હતો. 
♉️આ તપસ્યા દરમિયાન તેમણે માનવ અને કુદરત સર્જીત અનેક મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.

☢દિગંબર જૈન ધર્મનો ઇતિહાસ આ પ્રમાણે છે:👇

👉મહાવીર ભગવાનના નિર્વાણ પછી ૬૨ વર્ષમાં ૩ કેવળી થઈ ગયા: ૧. ગૌતમ સ્વામી ૨. સુધર્મ સ્વામી ૩. જમ્બુ સ્વામી.

♻️તેમના પછી પાંચ શ્રુતકેવળી થઈ ગયા:
૧. વિષ્ણુદેવ ૨. નંદીમિત્ર ૩. અપરાજિત ૪. ગોવર્ધન ૫. ભદ્રબાહુ .

💠✅ભદ્રબાહુએ અવધિ જ્ઞાનથી જાણ્યું કે ઉત્તર ભારતમાં દુષ્કાળ પડવાનો છે, તેથી તેમણે દુષ્કાળ પડ્યા પહેલા સંઘ સાથે દક્ષિણ ભારત તરફ ગમન કર્યું. તેમના પછી પરંપરામાં ધરસેન આચાર્ય અને ગુણભદ્ર આચાર્ય થઈ ગયા. ધરસેન આચાર્ય
🎋🇮🇳ગિરનારની ગુફામાં રહેતા હતા. તેમણે પોતાનું જ્ઞાન પુષ્પદંત મુનિને અને ભુતબલી મુનિને દક્ષિણ ભારતથી બોલાવીને આપ્યું, જેમણે ષટ્ખંડાગમ આદિ શાસ્ત્રો રચ્યા. ગુણભદ્ર આચાર્યની પરંપરામાં કુન્દ કુન્દ આચાર્ય અને અમૃતચંદ્ર આચાર્ય થયા, જેમણે સમયસાર આદિ શાસ્ત્રો રચ્યાં.

🔘જૈન ધર્મ એ હિન્દુ ધર્મ સાથે વિશેષ સામ્ય ધરાવે છે.
♓️જૈન ધર્મના નિયમોને માની તેનું પાલન કરનારાના વ્યક્તિઓને શ્રાવક અને શ્રાવિકા કહે છે.

☢☢☢છ આવશ્યક

શ્રાવક શ્રાવિકા ઓ માટે જૈન દર્શનમાં છ આવશ્યક ક્રિયા બતાવી છે.તે આવશ્યક સૂત્રનો ભાગ છે. તે ક્રિયાઓ (૧) સામાયિક (૨) ચતુર્વિશતિ સ્તવ (૩) વંદના (૪) પ્રતિક્રમણ (૫)
કાયોત્સર્ગ (૬) પ્રત્યાખ્યાન

🔘💠🔘દિગંબર જૈન ધર્મના અભ્યાસ અને પ્રભાવના કરનારા શ્રાવકોમાં મુખ્ય નામો નીચે પ્રમાણે છે: ૧. પંડિતપ્રવર આચાર્યકલ્પ ટોડરમલજી ૨. પંડિત બનારસી દાસજી ૩. પંડિત દૌલત રામજી ૪. શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર ૫. કાનજી સ્વામી
૬. ચંપા બેન

✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏

જૈન મત પ્રમાણે જે લોકો કેવળ જ્ઞાન પામે છે તેઓ મોક્ષમાં જાય છે તેમને કેવળી કે સિદ્ધ કહેવાય છે. પરંતુ એવા સિદ્ધ કે જેઓ જૈન સંઘની સ્થાપના કરે છે તેને વિશ્વમાં ફેલાવે છે દુ:ખમય માનવજાતને મુક્તિનો માર્ગ બતાવે છે, તીર્થ પ્રવર્તાવે છે, તેવા સિદ્ધને તીર્થંકર કહેવાય છે.

🎯૨૪ તીર્થંકરની માહિતી🎯🎯

તીર્થંકર જન્મ પહેલાનું દેવલોક જન્મ સ્થળ;
નિર્વાણ સ્થળ

👁‍🗨૧ ઋષભ સર્વાર્થસિદ્ધ વિનિતાનગરી;
પાલીતણા 

૨ અજિતનાથ વિજયવિમાન આયોધ્યા;
સમ્મેત શિખર
૩ સંભવનાથ સાતમી કે ઉવારીમા ગ્રૈવેયક સવાથી;
શ્રાવસ્તી
૪
અભિનંદનનાથ જયંતવિમાન આયોધ્યા;
સમ્મેત શિખર
૫ સુમતિનાથ જયંતવિમાન આયોધ્યા;
સમ્મેત શિખર
૬ પદ્મપ્રભ નવમી ગ્રૈવેયક કૌશંબી;
સમ્મેત શિખર
૭
સુપાર્શ્વનાથ મધ્યમ ગ્રૈવેયક વારાણસી;
સમ્મેત શિખર
૮ ચંદ્રપ્રભ વિજયંતચંદ્રપુર;

સમ્મેત શિખર
૯ પુષ્પદંત
સુવિધિનાથ આણત દેવલોક કાનંદીનગરી;
સમ્મેત શિખર ર
૧૦ શીતલનાથ અચ્યુતદેવલોક ભદ્રપુરા કે ભદ્દીલપુર;
સમ્મેત શિખર દૃ
નં
૧૧
શ્રેયાંસનાથ અછ્યુત દેવલોક સિંહપુરી;
સમ્મેત શિખર
૧૨ વાસુપુજ્ય પ્રાણતદેવલોક ચમ્પાપુરી;
સમ્મેત શિખર
૧૩ વિમલનાથ મહાસર દેવલોક કમ્પીલ્યપુર;
સમ્મેત શિખર કૃ
૧૪ અનંતનાથ પ્રાણત દેવલોક આયોધ્યા;
સમ્મેત શિખર
૧૫ ધર્મનાથ વિજયવિમાન રત્નપુરી;
સમ્મેત શિખર
૧૬
શાંતિનાથ સર્વાર્થસિદ્ધ ગજપુર કે હસ્તિનાપુરી;
સમ્મેત શિખર
૧૭ કુંથુનાથ સર્વાર્થસિદ્ધ ગજપુર;
સમ્મેત શિખર
૧૮ અરનાથ સર્વાર્થસિદ્ધ ગજપુર;
સમ્મેત શિખર દે
૧૯ મલ્લિનાથ જયંતદેવલોક મિથિલા;
સમ્મેત શિખર કું
૨૦ મુનિસુવ્રત પરતાજિત દેવલોક રાજગૃહી;
સમ્મેત શિખર
૨૧ નમિનાથ પ્રાણત દેવલોક મિથિલા;
સમ્મેત શિખર
૨૨ નેમનાથ અપરાજિતા સૌરીપુર અને ઉજ્જૈની;
ગિરનાર પર્વત
૨૩
પાર્શ્વનાથ પ્રાણત દેવલોક વારાણસી;
સમ્મેત શિખર
૨૪ મહાવીર પ્રાણત દેવલોક કુંડગ્રામ કે ક્ષત્રિયકુંડ ;
રીજુબાલિકા

✍યુવરાજસિંહ જાડેજા (ગોંડલ)🙏